Cô Gái Gặt Lúa Một Mình

Tác giả: Trần Đức Phổ & William Wordsworth

1. DẪN

William Wordsworth (1770-1850) là một thi hào người Ăng-lê, thi sĩ tiêu biểu của chủ nghĩa lãng mạn thời kỳ sơ khai. Theo Wikipedia, ông cùng với Samuel Taylor Coleridge, đã giúp khởi động Thời đại Lãng mạn trong văn học Anh với ấn phẩm chung Những bản ballad trữ tình (1798). Bài “The Solitary Reaper” được ông viết ngày 5 tháng 11 năm 1805. Đây là tác phẩm tiêu biểu thể hiện cảm giác cô đơn, điều mà người ta thường thấy trong nhiều tác phẩm khác của ông. Bài thơ này độc đáo ở chỗ không những sự cô độc là hình ảnh của cô gái trong tác phẩm mà còn là chính bản thân của tác giả ở ngoài đơi. Cô gái cắt lúa của William Wordsworth làm ta chợt nhớ đến chị gánh lúa của Hàn Mặc Tử:
“Chị ấy năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?” – Mùa Xuân Chín
Cả hai đều lam lũ và cả hai đều cô đơn như nhau.
.

2. THƠ

THE SOLITARY REAPER
By William Wordsworth

Behold her, single in the field,
Yon solitary Highland Lass!
Reaping and singing by herself;
Stop here, or gently pass!
Alone she cuts and binds the grain,
And sings a melancholy strain;
O listen! for the Vale profound
Is overflowing with the sound.

No Nightingale did ever chaunt
More welcome notes to weary bands
Of travellers in some shady haunt,
Among Arabian sands:
A voice so thrilling ne’er was heard
In spring-time from the Cuckoo-bird,
Breaking the silence of the seas
Among the farthest Hebrides.

Will no one tell me what she sings?–
Perhaps the plaintive numbers flow
For old, unhappy, far-off things,
And battles long ago:
Or is it some more humble lay,
Familiar matter of to-day?
Some natural sorrow, loss, or pain,
That has been, and may be again?

Whate’er the theme, the Maiden sang
As if her song could have no ending;
I saw her singing at her work,
And o’er the sickle bending;–
I listened, motionless and still;
And, as I mounted up the hill,
The music in my heart I bore,
Long after it was heard no more.
.

3. PHỎNG DỊCH

CÔ GÁI GẶT LÚA MỘT MÌNH
Phỏng dịch: Trần Đức Phổ

Kìa cô gái, một mình trên đồng vắng
Nàng Tấm cô đơn ở chốn vùng cao
Đang gặt lúa và một mình ca hát
Dừng chân đây, bước chầm chậm đi nào!
Mình cô cắt, rồi bó từng lượm lúa
Và hát bài sầu khổ sự cần lao
Ôi lắng nghe! Điệu dân ca rất rõ
Đang vang ngân với âm hưởng ngọt ngào

Chim sơn ca e rằng thua đứt
Thêm lời chào nhóm khách lạ phương xa
Rất mỏi mệt, trong dăm ba bóng mát
Trên vùng đồi cát vắng hoang vu:
Giọng thánh thót chưa bao giờ nghe được
Lúc mùa xuân từ tổ lũ chim cu
Phá tĩnh lặng nơi vùng biển cả
Thuộc Hebrids một cõi xa mù

Sẽ chẳng ai cho tôi biết những gì cô hát?–
Có lẽ là những ai oán tuôn trào
Những điều bất hạnh, việc xưa, chuyện cũ
Chiến trận xa lơ xa lắc thuở nào
Hoặc những điều của hôm nay khiêm tốn
Việc xảy ra quen thuộc mỗi ngày
Những đau thương, mất mát, đắng cay
Từng trải qua hoặc sẽ còn tái diễn

Bất cứ chủ đề gì cô gái hát
Dường như bài ca chẳng tận cùng
Tôi thấy cô vừa làm vừa hát
Cái liềm uốn cong
Tôi lắng nghe, bất động, lặng im
Và đi lên ngọn đồi
Âm nhạc trong trái tim tôi trỗi dậy
Rất lâu sau mới không còn nghe thấy.

20/4/2023 

 

 

Thi Ca

 

thơ dịch trên iPad

.

- Bạn thật là khác biệt.

- Khác như thế nào?

- Hãy nhìn mọi người xem.

Chúng thuần túy là ngôn ngữ,

Trong khi đó,

Bạn là Thi ca.

Trần Đức Phổ phỏng dịch

NIềm Vui Thú

Tác giả: Trần Đức Phổ & William Henry Davies

1. DẪN

Leisure là bài thơ được nhiều người biết đến của William Henry Davies ( 1871-1940), một nhà thơ, nhà văn người Anh gốc Wales. Cũng như William Wordsworth (1770 – 1850) trong bài thơ “The world is too much with us,” thi sĩ đã cho rằng con người hiện đại đã dành thời giờ quan tâm chăm sóc cho bản thân bằng những nhu cầu vật chất quá nhiêu, mà quên đi mặt tinh thần. Con người đã không còn biết thưởng thức những thú vui đơn giản, có sẵn trong tự nhiên. Không rảnh rỗi để ngắm nhìn chuỗi ánh nắng lấp lánh dưới dòng suối như những vì sao sáng trong bầu trời đêm, hoặc ngoảnh lại nhìn và chờ đợi ngắm nghía gương mặt tươi vui tỏa sáng của một cô gái… Cuộc sống như thế, theo nhà thơ, là ‘nghèo nàn’.
Cho dù bài thơ đã được viết ra cách nay hơn một thế kỷ, nhưng những gì tác giả đề cập đến trong tác phẩm này vẫn còn nguyên giá trị. Tuy nội dung và câu chữ của bài thơ thật giản dị nhưng không vì thế mà tầm thường.
.
2. THƠ

LEISURE
by William Henry Davies

What is this life if, full of care,
We have no time to stand and stare?-

No time to stand beneath the boughs
And stare as long as sheep or cows:

No time to see, when woods we pass,
Where squirrels hide their nuts in grass:

No time to see, in broad daylight,
Streams full of stars, like skies at night:

No time to turn at Beauty’s glance,
And watch her feet, how they can dance:

No time to wait till her mouth can
Enrich that smile her eyes began?

A poor life this if, full of care,
We have no time to stand and stare.
.

3. PHỎNG DỊCH

NIỀM VUI THÚ
Phỏng dịch: Trần Đức Phổ

Cuộc đời này sẽ là gì
Nếu mãi chăm chút chi ly ngoại hình
Không thời giờ để cho mình
Thong dong mà đứng, mà nhìn thế gian? –

Không thời giờ dưới bóng râm
Đứng nhìn thoải mái như đàn bò, trâu

Không thời giờ để bâng quơ
Lúc qua những cánh rừng mơ đứng nhìn
Những con sóc nhỏ nâu xinh
Lăng xăng nhặt hạt, cỏ xanh giấu liền

Không thời giờ để ngắm xem,
Ban ngày nắng đẹp mông mênh tuyệt vời
Vô vàn tinh tú nơi nơi
Trong lòng sông suối như bầu trời đêm

Không thời giờ để ngó xem
Đôi chân nhảy múa, khóe nhìn mỹ nhân
Không thời giờ đợi môi nàng
Nét cười chín mọng điểm trang tia nhìn

Đời này thật quá nghèo nàn
Mãi lo chăm chút dung nhan, ngoại hình
Không thời giờ để đứng nhìn.

19/4/2023 

 

 

Cây Hận Thù

Tác giả: Trần Đức Phổ & William Blake

1. DẪN

Chúng ta dễ dàng tha thứ cho bạn bè mỗi khi họ làm ta giận dữ, nhưng còn với kẻ thù chúng ta có tha thứ được không? Tất nhiên rất ít người làm được. Và như thế sự hận thù cũng ngày càng lớn lên, đến một lúc nào đó chính ta cũng trở thành mụ phù thủy đem trái táo sặc sỡ tẩm độc tặng cho kẻ thù. Đó là nội dung của một trong những bài thơ rất nổi tiêng của William Blake, bài A Poison Tree. Tạm dịch là Cây Hận Thù. xin được giới thiệu dưới đây.
.
2. THƠ

A POISON TREE
By William Blake (1757–1827)

I was angry with my friend;
I told my wrath, my wrath did end.
I was angry with my foe:
I told it not, my wrath did grow.

And I watered it in fears,
Night & morning with my tears:
And I sunned it with smiles,
And with soft deceitful wiles.

And it grew both day and night,
Till it bore an apple bright.
And my foe beheld it shine,
And he knew that it was mine.

And into my garden stole.
When the night had veiled the pole;
In the morning glad I see,
My foe outstretched beneath the tree.
.
2, PHỎNG DỊCH

CÂY HẬN THÙ
Phỏng dịch: Trần Đức Phổ

Bạn bè khiến ta thịnh nộ
Ta bảo cơn giận nguôi quên
Kẻ thù khiến ta thịnh nộ
Ta im, cơn giận lớn lên

Ta tưới bằng nỗi lo sợ
Bằng dòng nước mắt ngày đêm
Chiếu sáng bằng nụ cười nở,
Với những mưu thâm dịu mềm

Cây hận thù ngày một lớn
Sinh ra quả táo sáng tươi
Kẻ thù dĩ nhiên thèm muốn
Dẫu rằng biết rõ của người

Lẻn vào vườn ta hắn trộm
Lúc đêm buông tấm màn thô
Ta vui một buổi mai sớm
Gốc cây kẻ thù ngay đơ. 

 

 

 

Hồi Chuông Gióng Hồn Ai

Tác giả: Trần Đức Phổ & John Donne

FOR WHOM THE BELL TOLLS
by John Donne (1572–1631)

No man is an island,
Entire of itself.
Each is a piece of the continent,
A part of the main.
If a clod be washed away by the sea,
Europe is the less.
As well as if a promontory were.
As well as if a manor of thine own
Or of thine friend's were.
Each man's death diminishes me,
For I am involved in mankind.
Therefore, send not to know
For whom the bell tolls,
It tolls for thee.
.

HỒI CHUÔNG GIÓNG HỒN AI
Phỏng dịch: Trần Đức Phổ

Làm người trong chốn trần gian
Chẳng gì là chẳng liên quan đến mình
Không ai đảo giữa trùng xanh
Mỗi người một phiến kết thành khối chung
Hòn đất sóng biển cuốn phăng
Cũng là lục địa một phần mòn vơi
Cũng là mảnh đất ven doi
Cũng là nắm cát vườn người, vườn ta.
Một khi ai đã hóa ma
Đều mang lại nỗi xót xa cho đời
Đã là thân phận con người
Làm sao tránh được những hồi chuông vang
Kìa ai giã biệt hồng trần
Tiễn hồn nhân loại chuông ngân mây ngàn.

15/4/2023 

 

 

KÊNH THƠ NÓI - YOUTUBE

 

Mấy vần thơ học trò

In Sách & Tặng Sách

 

Mỹ Ơi Cứu Em

 

rằng thương thì thật đáng thương

nghĩ ra cũng chỉ một phường cộng con

ngày nào ca hát véo von

pháo anh cứ nã vào quân Huê Kỳ

bây giờ Việt cộng bế đi:

"Mỹ ơi Mỹ hỡi cách gì cứu em!"

 

8/4/2023

 

 

Mỹ Nhân Dạo Gót

Tác giả: Trần Đức Phổ & Lord Byron

1. DẪN

'She Walks In Beauty' đã luôn được coi là một bài thơ tình nổi tiếng cua Lord Byron. Nhưng có lẽ đây đơn thuần chỉ là một bài tụng ca cái đẹp của một mỹ nhân. Hoặc giả tác phẩm có nói đến tình yêu cũng chỉ là ẩn giấu ở phía sau nội dung. Theo như những gì tôi tìm hiểu được trên mạng thì bài thơ này được Lord Byron lấy cảm hứng từ một lần gặp gỡ cô em họ xa Anne Beatrix Horto trong một buổi dạ tiệc. Hôm ấy cô gái xinh đẹp này đã mặc chiếc áo đầm màu đen tuyền điểm những chấm sáng lấp lánh. Men rượu và sắc đẹp của mỹ nhân đã giúp tác giả tạo nên bài thơ tuyệt vời này. Qua đó chúng ta thấy ngưỡng mộ cái đẹp tâm hồn và thể chất của cô gái trong tác phẩm. Bài này tôi chỉ phóng tác, không phải dịch.
.

2. THƠ

SHE WALKS IN BEAUTY
By Lord Byron (1788-1824)

She walks in beauty, like the night
Of cloudless climes and starry skies;
And all that’s best of dark and bright
Meet in her aspect and her eyes;
Thus mellowed to that tender light
Which heaven to gaudy day denies.

One shade the more, one ray the less,
Had half impaired the nameless grace
Which waves in every raven tress,
Or softly lightens o’er her face;
Where thoughts serenely sweet express,
How pure, how dear their dwelling-place.

And on that cheek, and o’er that brow,
So soft, so calm, yet eloquent,
The smiles that win, the tints that glow,
But tell of days in goodness spent,
A mind at peace with all below,
A heart whose love is innocent!
1814
.

3. PHỏNG DỊCH

MỸ NHÂN DẠO GÓT
Phỏg dịch: Trần Đức Phổ

Nàng bước đi trông ung dung mỹ lệ
Như đêm đầy sao không tì vết mây trôi
Và ánh sáng cùng màu đen xen kẽ
Gặp gỡ nhau nơi dáng điệu, mắt ngời
Thật dịu dàng dưới ánh đèn mờ ảo
Chẳng chói chang như nắng gắt ban ngày

Thêm bóng tối nhiều, bớt tia sáng ít,
Phá vỡ hài hòa vẻ đẹp không tên
Nơi mái tóc dài, sắc huyền sóng lượn
Nơi gương mặt nàng bừng sáng, dịu hiền
Đã biểu lộ nỗi ngọt ngào êm ái
Ôi trắng trong, ôi thân ái vô biên!

Và ngay cả trên đôi mày, đôi má
Thật êm đềm thật thanh tịnh, lẽ đương nhiên
Nụ cười nàng tỏa sáng nét thần tiên
Như phô diễn những tháng ngày đẹp đẽ,
Một tâm hồn bình an đầy vui vẻ
Một trái tim tinh khiết rất hồn nhiên.

8/4/2023 

 

 

Áo Trắng Học Trò

Tác giả: Trần Đức Phổ

Tôi muốn làm thơ để tụng ca
Màu áo trinh nguyên tuổi học trò
Như đã tụng ca điều thánh thiện
Quãng đời đẹp nhất phía sau ta.

Áo trắng của ai, áo trắng tôi
Áo chàng Huy Cận, áo mây trời
Áo người con gái cùng chung lớp
Áo trắng ngày xưa áo trắng nay

Ôi, những bông hoa nhỏ trắng tinh
Sớm chiều hai buổi cứ bồng bềnh
Trên đường rợp bóng cây râm mát
Hoặc dưới nắng vàng lối cỏ xanh

Có biết lòng ta cũng phất phơ
Bay theo tà áo gió đưa hờ
Lũ chim tinh nghịch tròn đôi mắt
Liếc những đường cong đẹp ngẩn ngơ

Áo trắng ngàn năm chẳng nhạt phai
Những nàng tiên nữ vẫn đâu đây
Mùa thu lá đổ, vàng hoa cúc
Là tiếng lòng tôi rộn gót hài!

7/4/2023 

 

 

Yêu Chay Em Ứ Chịu

Tác giả: Trần Đức Phổ

Anh bảo yêu chay sẽ sống lâu
Anh ơi, em ứ có ưng đâu
Chẳng thà tỏa sáng trong giây phút
Hơn cứ lờ câm đến bạc đầu

Chít chát cùng anh cũng thấy ham
Nhưng em còn nặng nợ duyên phàm
Yêu chay chợt nhớ khi yêu mặn
Ngọn lửa nơi lòng mãi ỉ âm

Anh cứ làm thi sĩ của anh
Đừng quên trái cấm vẫn nguyên dành
Văn chương chữ nghĩa còn bay bướm
Sao nỡ Xuân phòng bỏ vắng tanh!?

Sư sãi quanh năm sống ở chùa
Chán mùi cá mặn thích mùi dưa
Nhang đèn át cả đời trần tục
Dẫu thọ nghìn năm ví cũng thừa

Em tuổi xuân xanh lắm mộng mơ
Đêm đêm anh lại để em chờ?
Em còn bài thuốc vua Minh Mạng
Đến lúc anh cần em hiến cho!!

6/4/2023 

 

 

Buông

Tác giả: Trần Đức Phổ

Thời trẻ sính cường chẳng chịu thua
Cãi nhau đấm đá vốn quen đùa
Trời cao chỉ bé như vành nón
Đại hải xem bằng vũng nước mưa

Thời trẻ đã từng sống dọc ngang
Xông pha chiến trận cũng coi xoàng
Đầu rơi máu chảy không run sợ
Đạn lạc tên bay chuyện quá thường

Rồi một ngày kia tuổi xế chiều
Giữa nơi đất khách sống cô liêu
Tướng quân chợt thấy lòng ngao ngán
Ôi, cuộc trần ai quá hẩm hiu

Từ ấy tương quân tự nhủ lòng
‘Dĩ hòa vi quý’ thế là xong
Đời không tranh đấu không vinh nhục
Được mất chỉ còn một chữ: Buông!

6/4/2023 

 

 

Nỗ Lực Rất Lớn

 

ngành điện làm ăn thật đại tài

lỗ kinh lỗ khủng lại lỗ dai

ấy nhờ nỗ lực không ngừng nghỉ

hai sáu ngàn hơn tỉ bạc bay!

 

 

Bài Thơ Uống Rượu

Tác giả: Trần Đức Phổ & William Butler Yeats

A Drinking Song
By William Butler Yeats

Wine comes in at the mouth
And love comes in at the eye;
That’s all we shall know for truth
Before we grow old and die.
I lift the glass to my mouth,
I look at you, and I sigh.
.

BÀI THƠ UỐNG RƯỢU
Phỏng dịch: Trần Đức Phổ

Uống rượu thì uống từ môi
Yêu người thì chính từ đôi mắt này
Đó là sự thật xưa nay
Mà ta đã biết từ ngày bé thơ.
Bờ môi chén rượu nâng hờ
Nhìn em anh chợt ngẩn ngỏ thở dài!

5/4/2023

 

 

Đồng Tiền Nô Lệ

Tác giả: Trần Bảo Kim Thư

"Tiền Việt lại in những chữ Tàu" *
Ô hô! Cách mạng thế này sao?
Cha già đã muốn ôm chân Chệt
Mẹ đĩ sớm đành bám gót Mao
Độc lập tự cường câu sáo rỗng
Đệ huynh đồng chí chuyện tầm phào
Cam tâm nô lệ từ trong trứng
Mà vẫn vênh vang, vẫn tự hào!

5/4/2023
Tú Điếc
* Thơ Đồ Lô 

 

 

Chuyện Cái Lò

Tác giả: Trần Bảo Kim Thư

Chuyện mấy năm nay một cái lò
Dẫu rằng cũng có củi vào kho
Trong Nam để sót nhiều thanh ướt
Ngoài Bắc lại chừa lắm khúc khô
Cứ tưởng gắng công vàng sẽ nhũn?
Nào dè mệt sức gỗ còn trơ!
Nước non muôn dặm rừng toàn củi
Đốt sạch hay không bác trưởng lò?

4/4/2023
Tú Điếc 

 

 

Văn Minh Sai Lầm

 

SAI LẦM CỦA SỰ VĂN MINH

LÀ ĐEM VẢI VÓC PHỦ LÊN NGỌC NGÀ

 

 

 

Thơ Dở 2

 

Kỷ Lục Gánh Nước Thuê

Tác giả: Trần Bảo Kim Thư

Từ ngày giải phóng kéo quân về
Ròng rã một đời gánh nước thuê
Hai vợ chồng chuyên lo giữ nghiệp
Bốn hai năm gắng cố theo nghề
Gia đình gương mẫu bằng khen tặng
Nhà nước vinh quang kỷ lục ghi
Vô sản kiếp này luôn mãi nhớ
Công ơn đảng bác khó ai bì!

31/3/2023
Tú Điếc