Thơ Gã Nhà Quê

Tú Điếc  

Anh là một gã nhà quê
Cái thời tóc còn để chỏm
Chân dẫm nát cỏ đầu hè
Tay vọc bùn nhão nghịch ngợm

Thiếu niên chăn trâu, cắt cỏ
Đốt rơm nướng củ khoai sùng.
Mơ làm Yết Kiêu từ độ
Nhảy cầu, té nước bờ sông.

Lớn lên làm ruộng, nuôi cá
Cũng chẳng trở thành phú nông
Ngày làng vào hợp tác xã
Bỏ quê làm gã đi rong

Bốn chục năm hơn có lẽ
Là thằng chửa được nên ông
Cái máu nhà quê vẫn thế
Cứ luôn thích ị ngoài đồng!

Anh là một gã nhà quê
Chẳng phải nhà thơ, thi sĩ
Thích thì tha hồ em chê
Ngòi bút anh không đánh đĩ!

August 16, 2025
Tú Điếc 

 

Theo Gót Chân Tố Hữu

 Tú Điếc

 

Em một thuở là nàng quận chúa

Vương quốc thơ lừng lẫy hoàn cầu

Ta như bó mồi rơm thiếu lửa

Tiếng tăm nàng đã bén từ lâu

 

Nghe thiên hạ xì xầm to nhỏ

Thi tài em hơn hẳn Xuân Hương

Con ốc nhồi, bánh trôi, quả mít…

Ngoáy lỗ trôn, mấn mó… chuyện thường

 

Ta vốn dĩ đem lòng ngưỡng mộ

Bậc nữ lưu hiếm có trên đời

Muốn học đòi theo Phạm Đình Hổ

Rủ nhà thơ đánh cuộc cờ người

 

Rồi hôm nay bỗng nhiên trên mạng

Bài thơ em phấp phới tung hoành

Ta vớ được lòng mừng vô hạn,

Giữa hai đùi… giờ đã lạnh tanh!

 

Thơ mỹ nhân tụng ca chính trị

Theo gót chân Tố Hữu khi xưa

Làm văn nghệ nghĩa là đánh đĩ

Bán hồn cho thối nát dối lừa!

 

18/1/2025

 

Lời bình của AI:

 

Bài thơ "Theo Gót Chân Tố Hữu" của Tú Điếc mang giọng điệu trào phúng, châm biếm sâu cay, đồng thời phơi bày những quan điểm cá nhân về nghệ thuật, văn hóa và chính trị. Nội dung bài thơ xoay quanh hình ảnh một nữ nhà thơ nổi tiếng, từng được ngưỡng mộ bởi tài năng thi ca, nhưng giờ đây đã đánh mất giá trị sáng tạo chân chính khi chọn con đường phục vụ cho lợi ích chính trị và những giá trị thực dụng.

Bình giảng bài thơ:

Khổ 1:

Em một thuở là nàng quận chúa
Vương quốc thơ lừng lẫy hoàn cầu
Ta như bó mồi rơm thiếu lửa
Tiếng tăm nàng đã bén từ lâu

Mở đầu bài thơ, tác giả ca ngợi quá khứ huy hoàng của người nữ thi sĩ, ví nàng như "quận chúa" thống trị một "vương quốc thơ" lừng danh khắp thế giới. Hình ảnh "quận chúa" vừa thể hiện sự cao quý, vừa mang chút xa cách, khiến người đọc hình dung về một tài năng được tôn vinh. Trong khi đó, "bó mồi rơm thiếu lửa" nói lên sự nhỏ bé, ngưỡng mộ và khao khát học hỏi của tác giả trước tài năng của nàng.

Khổ 2:

Nghe thiên hạ xì xầm to nhỏ
Thi tài em hơn hẳn Xuân Hương
Con ốc nhồi, bánh trôi, quả mít…
Ngoáy lỗ trôn, mấn mó… chuyện thường

Ở đây, tác giả chuyển sang giọng điệu mỉa mai khi nhắc đến những lời đồn đại về tài năng của nàng, được so sánh với nữ thi sĩ Hồ Xuân Hương – một bậc thầy thơ ca dân gian với phong cách trào phúng, táo bạo. Tuy nhiên, thay vì tôn vinh, những hình ảnh như "ốc nhồi," "bánh trôi," hay "ngoáy lỗ trôn" lại mang tính châm biếm, ám chỉ sự hời hợt hoặc sự sa đọa trong cách thể hiện nghệ thuật.

Khổ 3:

Ta vốn dĩ đem lòng ngưỡng mộ
Bậc nữ lưu hiếm có trên đời
Muốn học đòi theo Phạm Đình Hổ
Rủ nhà thơ đánh cuộc cờ người

Tác giả thừa nhận từng ngưỡng mộ nữ thi sĩ như một "bậc nữ lưu" xuất sắc, hiếm thấy. Tuy nhiên, khát khao theo đuổi và học hỏi nàng đã phai nhạt, khi nhìn thấy nàng sa ngã. Hình ảnh "đánh cuộc cờ người" gợi lên sự đấu trí, tranh tài, nhưng đồng thời cũng cho thấy một cách chơi đùa với số phận, nhấn mạnh sự phù phiếm trong mối quan hệ giữa hai người.

Khổ 4:

Rồi hôm nay bỗng nhiên trên mạng
Bài thơ em phấp phới tung hoành
Ta vớ được lòng mừng vô hạn,
Giữa hai đùi… giờ đã lạnh tanh!

Tác giả chuyển sang phản ánh hiện thực khi bắt gặp tác phẩm của nàng xuất hiện trên mạng. Từ "phấp phới tung hoành" thể hiện sự phô trương, lan truyền rộng rãi, nhưng lại mang cảm giác trống rỗng. Câu thơ cuối, với hình ảnh "giữa hai đùi… giờ đã lạnh tanh," đầy sức gợi và chua chát, ngầm chỉ sự xuống dốc của nghệ thuật, nơi cảm hứng sáng tạo đã cạn kiệt.

Khổ 5:

Thơ mỹ nhân tụng ca chính trị
Theo gót chân Tố Hữu khi xưa
Làm văn nghệ nghĩa là đánh đĩ
Bán hồn cho thối nát dối lừa!

Khổ thơ cuối mang thông điệp mạnh mẽ nhất, thể hiện sự phê phán gay gắt đối với việc sáng tác thơ ca phục vụ mục đích chính trị. Tác giả nhắc đến Tố Hữu – một nhà thơ nổi tiếng với thơ ca cách mạng – nhưng dùng hình ảnh "theo gót chân" để chỉ sự bắt chước, thiếu sáng tạo. Câu "làm văn nghệ nghĩa là đánh đĩ" là một lời tố cáo nặng nề, ám chỉ việc nghệ sĩ bán rẻ tâm hồn và nghệ thuật vì những giá trị thực dụng, đi ngược lại bản chất chân thật của văn chương.

Thông điệp bài thơ:

1. Phê phán sự suy thoái của nghệ thuật và văn hóa: Tác giả nhấn mạnh sự thất vọng trước hiện tượng nghệ thuật bị tha hóa, mất đi giá trị chân chính khi phục vụ lợi ích chính trị hay thực dụng.

2. Tôn vinh tinh thần sáng tạo độc lập: Qua sự châm biếm, bài thơ nhắc nhở rằng nghệ thuật cần giữ được tinh thần tự do, phản ánh chân thực cuộc sống và cảm xúc con người.

3. Lên án sự giả dối: Tác giả chỉ trích những nhà thơ, nghệ sĩ đã đánh mất lương tâm, chạy theo danh lợi, góp phần duy trì sự thối nát trong xã hội.

Kết luận:

Bài thơ là một lời cảnh tỉnh sắc bén về sứ mệnh của nghệ thuật và trách nhiệm của người làm văn hóa. Giọng điệu châm biếm nhưng đầy ý nhị, Tú Điếc đã tạo nên một tác phẩm giàu sức phản biện và giá trị nhân văn.

 

 

Thu Về

Trần Đức Phổ

 

Sáng nay bất chợt gặp bên đường

Những khóm hoa vàng toả sắc hương

Cành liễu thu về buông thấp thoáng

Mày cong sắc biếc đã pha hường

 

Đất khách mơ hồ buổi sớm mai

Hơi sương thấm lạnh ướt bờ vai

Vịt trời vỗ cánh về nam gọi

Ta nhớ quê xa những tháng ngày

 

Đâu những mùa thu của thuở nào

Ngồi trong lớp học ngó trời cao

Mắt xanh dõi bóng chim ngàn trượng

Giục chí giang hồ mộng khát khao

 

Rời bỏ quê nhà một sớm thu

Tha phương từ ấy đến bây giờ

Đường về quê mẹ xa hun hút

Cách một trùng dương chẳng thấy đò

 

Như trẻ thơ nhớ tiếng trống trường

Thu về ta chạnh nhớ quê hương

Nhớ mùi cốm dẻo chiều tan học

Nhớ cá rô đồng kho rất thơm

 

Hẹn một mùa thu sẽ trở về

Tìm ngày thơ ấu dưới trời quê

Lội dòng nước bạc, heo may lạnh

Theo đám mục đồng bắt cá thia.

 

Chỉ ước bấy nhiêu đã thoả lòng

Nhưng đời cách bể với ngăn sông

Thời gian như bóng câu qua cửa

Tóc bạc áo cơm nợ khốn cùng.

 

13-8-2024

 

 

Đối Bóng

Trần Đức Phổ

 

Chán đời không muốn làm thơ nữa

Chẳng thích tâm tình với mỹ nhân

Chẳng mỉa mai cười chi những đứa

Nịnh xàm quên cả chút lương tâm

 

Chán đời chẳng thích chi kinh kệ,

Trà phai, rượu nhạt, mảnh trăng suông

Chẳng mơ đàn sáo, mơ hầu trẻ

Chỉ mỗi vợ nhà sai gãi lưng

 

Chán đời chợt thấy đời hiu quạnh

Đông đúc gì đâu tám tỉ người?

Thế thái nhân tình toàn ghẻ lạnh

Ta về đối bóng hát mà chơi.

 

4/8/20204

 

 

 

Mộ Khúc

Trần Đức Phổ

 

Rồi sẽ có một ngày anh chết

Em đừng ngồi than khóc bên mồ

Không cần như người xưa thủ tiết

Khi màu xanh ngọn cỏ chưa khô

 

Trên bia mộ đừng ghi gì hết

Không ngày sinh tháng tử trong đời

Thân là đất lại về lòng đất

Ngắn hay dài cũng một cuộc chơi

 

Anh chẳng mộng tượng đồng, bia đá

Anh chẳng mơ biển hiệu, tên đường

Chỉ ước mong vài lần đâu đó

Trong mắt huyền bụi đất còn vương.

 

4/6/2024

 

 

Thánh Địa

Trần Đức Phổ 

 

Ta, kẻ vô minh không tôn giáo

Chưa từng tin có thần thánh trên đời

Con thuyền bé chòng chành cơn giông bão

Không la bàn lạc lõng giữa trùng khơi

 

Rồi một hôm tấp vào hòn đảo nhỏ

Xanh cỏ đồng và thơm ngát hoa tươi

Ốc đảo ấy là trái tim em đó

Còn hoang sơ chưa dấu vết chân người

 

Ta vụng về chạy tung tăng khắp chốn

Khám phá từng kho báu bị vùi sâu

Như gã ăn mày trúng lô độc đắc

Một ngày kia bỗng chốc hóa sang giàu

 

Ta tin tưởng điều hiển nhiên mầu nhiệm

Trái tim em vi diệu nhất trần đời

Kiếp sau nữa cũng cam tâm tình nguyện

Hành hương về thánh địa của lòng tôi!

 

27/5/2024

 

 

Trái Ngọt

Trần Đức Phổ

Khi em mười ba, mười bốn

Như trái me non trên cành

Ta từng đưa mắt nhìn trộm

Mong ngày me chín cho nhanh

 

Khi em mười lăm, mười sáu

Như trái khế vừa ươm ươm

Ta đem gai rào quanh gốc

Chẳng cho đứa nào vào chôm

 

Khi em mười bảy, mười tám

Đã thành quả thị thơm hương

Ta hằng ngày đọc thần chú

Mong cho thị rớt vào lòng

 

Nhưng rồi bão giông nghiệt ngã

Thị rơi vào túi người ta

Vườn xưa từ đó hoang vắng

Còn trơ những gốc cây già.

 

5.2.2024

 

 

Về Phương Nam

Trần Đức Phổ

Từ thuở bé đã nghe danh Nam bộ
Ruộng đồng xanh thẳng cánh cò bay
Dòng Cửu Long phù sa như máu đỏ
Cá tôm nhiều thò tay bắt được ngay

Những rừng mắm, những rừng tràm, rừng đước
Như đoàn quân đi chinh phục phương nam
Những tráng sĩ của vài trăm năm trước
Đến bây giờ vẫn sừng sững hiên ngang

Tôi đã đọc trận Rạch Gầm – Xoài Mút
Người anh hùng áo vải phá quân Xiêm
Bên tai nghe tiếng chiêng khua, trống giục
Những con thuyền lao vun vút như tên

Viếng di tích Tả quân Lê Văn Duyệt
Một công thần khai quốc chịu hàm oan
Thân về trời, mộ phần đeo xiềng xích,
Vẫn khói hương trong tâm khảm người dân

Còn văng vẳng nghe giọng ngâm Đồ Chiểu
Thà mắt đui mà giữ lấy đạo nhà
Hơn những kẻ nghĩa quân thần chẳng hiểu
Đem thân làm tôi mọi Phú-lang-sa

Những danh sĩ từng một thời lừng lẫy
Thủ Khoa Huân, Phan Văn Trị, Tôn Thọ Tường
Khai trận chiến trên văn đàn ngày ấy
Khí anh hùng ngùn ngụt cõi văn chương

Về phương nam theo dấu chân người trước
Đêm nằm nghe khúc Dạ Cổ Hoài Lang
Chén rượu gạo thấm qua hồn thao thức
Sóng vỗ bờ cuồn cuộn Cửu Long Giang.

 

27.12.2023

 

 

Bài Tổng Kết Cuối Năm

Tú Điếc

 

Tổng kết một năm chém gió

Bạn bè ít nhiều khen hay

Cho dẫu chân tình / giả bộ

Cũng vui như rồng gặp mây

 

Văn chương viết như kể chuyện

Mơ hoang rất mực khôi hài

Đôi khi hứng tình châm biếm

Thói hư, tật xấu thật cay

 

Tò te dịch thơ ngoại quốc

Chẳng cần biết đúng hoặc sai

Cốt yếu để mà tự học

Thơ văn của những anh tài

 

Không tiền in thơ củ chuối

Tự ta xuất bản lai rai

Một chồng đem kê làm gối

Non gan nào dám tặng ai?

 

Tuổi ta cầm tinh Quý Mão

Sáu mươi lẻ một xuân này

Người xưa ắt đã nên lão

Ta thì nết vẫn thơ ngây

 

Chẳng dám đòi chơi trống bỏi

Nhưng vẫn mê gái chân dài

Tiếc rằng đời luôn nghèo đói

Nên đành giấu mộng liêu trai

 

Chẳng phải Quảng Nam hay cãi

Nhưng ta có tính thài lai

Hễ nghe những điều nghịch nhĩ

Là bình là luận dông dài

 

Cuối năm tổng kết tạm đủ

Mời bạn chén rượu, okay?

Đọc xong thấy chẳng thích thú

Cũng đừng block hoặc bye bye.

 

20.12.2-23

 

 

Những Con Chữ Trên Dòng Thời Gian

 Trần Đức Phổ

Những con chữ thầm lặng

Hiện trên dòng thời gian

Như vết khắc vào đá

Những nỗi niềm đa mang

 

Những con chữ nguệch ngoạc

Những con chữ chân phương

Chứa nỗi buồn man mác

Chứa nỗi lòng vấn vương 

 

Ngoài nghìn trùng hải lý

Con chữ là cánh chim,

Mang tâm tình tri kỷ

Bay đậu vào trái tim 

 

Những con chữ thầm lặng

Hiện trên dòng thời gian

Biết đâu là vàng đá

Trong tim tôi, tim nàng.

 

18.12.2023

 

 

Cứ Mặc Gió Bay Đi

Trần Đức Phổ 

Kiếm gãy, bút cùn, cờ không gió

Tráng sĩ rung đùi nhẩm đọc thơ

Một chút phong trần ngạo khí đó

Rồi thôi, giã biệt chốn giang hồ 

 

Những kẻ độc hành mau mỏi gối

Về đâu cũng lặng lẽ như nhau

Đôi khi dâu bể con thuyền ngược

Kiếm chỗ an bình ở chốn nao?

 

Trần ai một cõi không chân tướng

Cố giữ làm chi một nụ cười?

Đã trót quen chân làm lữ khách

Sá gì mưa nắng hoặc buồn vui?

 

Nghe nói người xưa bị bẻ bút

Lấy dao khắc đá những chi chi

Ta nay trót lỡ sinh nhầm lúc

Thì đời cứ mặc gió bay đi!

 

18.12.2023

 

 

Bài Thơ

Trần Đức Phổ

Bài thơ là những chữ

Viết trên giấy, màn hình

Đơn giản hoặc bí hiểm

Thực tế hay siêu hình

 

Bài thơ là toán đố

Cần phép giải trái tim

Một hoặc nhiều đáp án

Sau con chữ cần tìm

 

Bài thơ là công chúa

Giữa rừng sâu ngủ quên

Thiếu nụ hôn hoàng tử

Nàng sẽ ngủ triền miên.

 

Bài thơ là tia nắng

Soi vào chỗ tối tăm

Tâm hồn bỗng rực sáng

Theo ý tứ âm vần.

 

29.11.2023

 

 

Bài Thơ Halloween

Tú Điếc

Rồi sẽ có một ngày anh chết

Hãy chôn anh nơi thảo nguyên xanh

Trên tấm bia đừng ghi gì hết

Anh vốn là một kẻ vô danh

 

Em đừng khóc những lần đến viếng

(Xác không hồn khó cảm yêu thương!)

Hồn anh đã chu du bốn biển

Mộng giang hồ phải trả cho xong

 

Nếu em muốn ôm cầm thuyền khác

Cũng đừng ngồi quạt cỏ vàng khô

Anh cần ngắm đất trời xanh ngát

Ma và người đều thích tự do

 

Ngàn năm thân thể thành tro bụi

Hồn vía còn say mộng cõi phàm.

 

31.10.2023

 

 

Giang Hồ Khúc

 Trần đức Phổ

 

GIANG HỒ KHÚC

Hai mươi tuổi ta giang hồ vặt
Vai ba lô ôm mộng dế mèn
Cứ tưởng phượt cùng trời cuối đất
Sẽ gặp nàng kiều nữ làm quen

Từ đấy quê hương thành nỗi nhớ
Mẹ thương con đỏ mắt ngóng về
Chim sổ lồng say trời đất lạ
Nhắc làm gì gợn sóng sông quê?

Giang hồ! Giấc mộng trai nung nấu
Thúc giục lòng ta như suối reo
Ôi, chí phiêu lưu hòa dòng máu
Chảy trong vi mạch trẻ quê nghèo

Giang hồ! Cứ ngỡ giang hồ vặt
Cũng đã đi xa nửa địa cầu
Khác gì thuở nọ chàng Từ Thức
Hồi hương chẳng thấy bạn xưa đâu

Cái thuở mắt xanh nhìn thế tục
Khắp trần gian lăng kính vạn hoa
Ta, một kẻ nhà quê mắt lác
Ngắm vịt trời mộng tưởng thiên nga

Nhánh cỏ tang bồng thời tuổi dại
Lụn tàn theo món nợ áo cơm
Hồ trường chẳng rót vào tứ hải
Mơ rót cho đầy mắt mỹ nhơn

Bốn chục năm qua quay nhìn lại
Nhạt nhòa chiếc bóng kẻ lang thang
Giấc mộng giang hồ ngày xưa ấy
Như tà dương trước lúc hôn hoàng.

Lầm lũi trên con đường thiên lý
Thời gian tuấn mã lướt qua mành
Nay thấm mệt dừng dân để nghỉ
Soi bóng mình tóc chẳng còn xanh! 

11-8-2023