Trái Ngọt Quê Hương

Chìm Chu - Chùm Chày

“Chum chu (dú dẻ), chum chày
Ngày xưa sao ghét, ngày rày sao thương?”
Đó là câu đồng dao mà có lẽ đứa trẻ nào ngày xưa (vào khoảng 1976) ở quê tôi cũng thuộc.

Thời đó, hễ ai đã từng sống thời thơ ấu ở vùng nông thôn Quảng Ngãi, Bình Định đều không xa lạ gì với những trái chùm chu (có nơi gọi là mù chu hay dủ dẻ) vàng hườm, mọng ứ nước, vừa nhìn đã muốn ăn.

Chùm chu là một loại cây bụi, mọc hoang dã ở những nơi đất khô, cằn cỗi hoang vu hoặc nơi bờ rào, bờ giậu trong xóm làng. Bụi chùm chu cao khoảng 70cm đến khoảng 1,2m, tàn lá xum xuê, rậm rạp, có màu xanh lục rất đận. Cây bắt đầu ra hoa vào độ khoảng tháng Giêng âm lịch. Hoa chùm chu màu vàng nhạt. có nhiều cánh nhỏ, hơi dày, khi nỡ đều, tròn xoe như cái bông vụ, trông thật đẹp. Đặc biệt hoa có mùi thơm ngào ngạt rất dễ chịu. Lúc nhỏ bọn trẻ nhà quê chúng tôi thường đi men theo những bờ rào để hái hoa ngửi mùi thơm hoặc dùng nó làm cái bông vụ búng thi coi ai làm chó cái hoa của mình quay lâu hơn.

Trái Chùm Chu

 Quả chùm chu kết thành chùm, to nhỏ không đều, khi chin căng mọng và vàng ươm. Quả có mùi thơm nhẹ dễ chịu lại ngọt thanh nên ai cũng thích. Khi ăn phải lột vỏ bỏ hột, chỉ thưởng thức lớp cơm trắng ngà, mềm, ứa nước bên trong. Ăn cả vỏ cũng được nhưng hơi nhám và có vị chat. Quả chùm chu là loại trái hoang dã ra trái hầu như quanh năm nhưng không nhiều nên không có ai hái bán.

Vào khoảng từ giữa cho đến cuối hạ là mùa chùm chu chin rộ ở quê tôi. Muốn ăn bọn trẻ con chúng tôi phải rủ nhau đi hái. Vì bụi chùm chu mọc ở những nơi hoang vắng như bãi tha ma, cấm (nơi có nhiều cây cối rậm rạp) hoặc đồi dốc nên bọn tôi không dám đi hái một mình mà phải rủ dăm ba đứa cùng đi.

Ngày ấy, mỗi đứa chúng tôi khi nghỉ hè, trưa chiều rảnh rỗi thường mang theo mỗi đứa một cái cảu (loại rổ nhỏ) đi lang thang lùng sục trong lùm bụi để tìm từng chùm quả dú dẻ vàng ối để hái. Nhiều hôm phải đi xa làng cả vài ki-lô-mét. Mỗi lần phát hiện được những chùm quả to, da căng vàng mừng còn hơn người ta bây giờ trúng số độc đắc. Nhiều khi vội vàng sơ ý, ham hái quả mà có đứa bị rắn lục cắn, nguy hierm vô cùng.

Trái Chùm Chày

Bên cạnh những quả chùm chu chin vàng còn có những quả chùm chày đỏ mọng trông bắt mắt, thật ngon. Chùm chày cũng là giống cây bụi thấp mọc hoang dã như chùm chu. Trái cũng chin vào mùa hè nên cũng là thứ bọn trẻ chúng tôi ưa tìm hái. Trái chùm chày giống như trái đậu đũa nhưng nhỏ và ngắn hơn, kết thành chum. Lúc còn non có màu xanh lục, khi chin đỏ sẫm, mỗi quả như một que chuỗi hạt cườm trông rất đẹp. Chùm chày cũng có vị ngọt thanh nhưng không thơm. Và ruột cơm của chùm chày mỏng nên không được yêu chuộng bằng chùm chu.

Ngày bé, bọn trẻ con nhà quê chúng tôi không có nhiều bánh kẹo để ăn như bọn trẻ bây giờ. Thế nên những loại trái cây hoang dại như chùm chu, chùm chày là những món ăn tuyệt vời nhất mà chúng tôi có thể tự tìm hái được. Những thứ quả ngọt của đồng quê ấy và những chiều lang thang là những kỷ niệm của một thời thơ ấu sẽ mãi mãi không bao giờ quên.

August 19, 2018