MẸ TÔI

 

Mẹ tôi là một mẫu người phụ nữ chịu thương chịu khó, suốt cuộc đời khổ nhọc thờ chồng nuôi con. Cha tôi mất sớm, khi đó mẹ tôi chỉ mới 44 tuổi. Bà đã ở vậy nuôi nấng 5 đứa con (chị Hai và chị Ba đã có chồng), và một đứa cháu ngoại, đứa nhỏ nhất 5 tuổi, đứa lớn nhất 17 tuổi cho đến lúc chúng tôi trưởng thành.

Cũng như nhiều cô gái thôn quê Việt Nam hồi đầu thế kỷ trước, mẹ tôi có chồng từ năm 17 tuổi. Nhà ông bà ngoại tôi rất nghèo, chỉ có vài sào đất thổ cằn cỗi, trồng khoai mì, khoai lang nên thiếu ăn quanh năm. Từ nhỏ mẹ tôi đã phải theo bà ngoại trồng khoai thuê, gặt lúa mướn, để phụ giúp gia đình. Tuy cuộc sống vất vả, dãi nắng dầm sương nhưng mẹ tôi cũng khá xinh đẹp. Dáng  người bà nhỏ nhắn, cao dong dỏng, nước da trắng, mái tóc hơi dợn sóng. Cho dù năm nay mẹ tôi đã 95 tuổi nhưng bà vẫn đi đứng thẳng boong, lưng không còng, chân không run.

 

Theo lời mẹ tôi kể lại thì ông bà nội tôi khá khó tính nên bà làm dâu cũng không mấy vui vẻ. Cha tôi thứ Tư, bác Hai (theo cách gọi ở quê tôi là lớn nhất, không có bác Cả) mất khi còn bé, cô Ba là con gái, nên cha tôi thành trai trưởng trong họ tộc.

Bởi thế ông nội tôi rất kỳ vọng cha tôi sinh được một cậu con trai để nối dõi tông đường. Oái ăm thay, mẹ tôi sinh một lúc cả 6 cô con gái (một chị đã mất lúc chưa đầy tháng). Ông bà nội rất buồn, cứ chì chiết cha mẹ tôi vô phúc tuyệt hậu. Cha tôi tuy không hất hủi mẹ tôi, nhưng cũng không mấy vui. Để chấm dứt tình trạng sinh con gãi mãi, ông nội đã đặt tên cho bà chị thứ bảy của tôi cái tên không mấy đẹp là Thôi. Có nghĩa là đừng đẻ con gái nữa! Mà quả thật, không hiểu sao điều mong ước ấy lại được linh nghiệm. Sau đó, mẹ đã sinh ra tôi, một cậu con trai. Mẹ tôi kể lại, lúc bà chuyển bụng đẻ thì cha tôi đang ở ngoài biển. Được tin sinh con trai, cha tôi hối hả chạy về để quạt than, đun nước cho mẹ tôi hơ (xông). Công việc mà từ trước đến nay cha tôi chưa hề làm khi mẹ tôi sinh các người chị. Còn ông nội tôi thì vui mừng khôn xiết tả. Hôm ấy, ông uống cả nửa lít rượu đế! Rồi cười nói: “Ta có cháu đích tôn rồi!” Ông tôi mất, khi tôi vừa tròn một tuổi.

Những năm 1967 - 1972, ở quê tôi chiến tranh vô cùng ác liệt. Đạn bom cày xới từng tấc đất. Xe tăng san phẳng cả xóm làng, Dân làng bỏ xứ sơ tán. Gia đình tôi di cư vào Sa Huỳnh. Tại đây cha tôi mất trong một trận đụng độ ác liệt giữa quân đội Quốc gia và Việt cộng. Mẹ tôi không nỡ để cha tôi nằm ‘nơi đất khách, quê người’ nên đích thân bà đưa cha tôi về mai táng ở làng cũ, mặc dù lúc đó đang giữa mùa chiến dịch tổng tấn công Xuân-Hè của quân Cộng sản. Đoạn đường từ Sa Huỳnh ra Đức Phổ chỉ độ 25km mà xe lam đi hơn nửa ngày trời vì bị băm nát như tương. 

Sau khi cha tôi yên nghỉ, mẹ tôi đưa chị em tôi vào Nha Trang. Trước khi đi bà đã bán tất cả sản nghiệp ghe thuyền lưới chài của cha tôi để lại. Vào Nha Trang bà lặn lội tìm kiếm chỗ ở, lo giấy tờ để hợp thức hóa cho chúng tôi được đi học. Hàng ngày, bà dậy từ lúc ba giờ sáng để đến chợ đầu mối mua hàng về bán lại ở các chợ nhỏ. Mỗi ngày hai buổi chợ không ngày nào nghỉ. Lúc bấy giờ chỉ có tôi và thằng em trai cùng thằng cháu con chị Hai là còn chơi rông chứ các chị tôi đều phải nghỉ học đi làm cả. Sau vài năm, cuộc sống lúc đó đã dần dần ổn định, đi vào nề nếp. Nhưng đâu có ai ngờ biến cố lại xảy ra một lần nữa. Đầu tháng Tư năm 1975, Cộng quân tiến chiếm Nha Trang. Người dân lại rùng rùng kéo nhau bỏ chạy. Lần này thì mẹ tôi quyết định không chạy đâu nữa mà quay trở về làng xưa. Thế là giữa tháng Tư năm 1975, gia đình tôi lại lên ghe, bồng bế nhau về quê.

Những ngày đầu mới trở về quê thật vô cùng vất vã khó khăn. Lúc ấy làng xóm vườn tược hoang vu như một khu rừng. Cỏ tranh mọc lút đầu người. Con đường làng chỉ rộng chừng nửa mét cỏ cây lu lấp. Cả xóm chỉ có vài túp lều tranh. Mẹ tôi cho dựng tạm vài tấm tôn mỏng chở từ Nha Trang về trên bãi biển để có nơi chất đồ đạt. Ban ngày vào vườn cắt tranh, giẫy cỏ, chặt cây... dựng tạm mái lều nơi nền nhà cũ. Sau một tháng trời cả nhà miệt mài lao động thì căn nhà cũng được hoàn tất

Theo lời mẹ tôi kể lại, cuộc đời của mẹ đã phải làm đi làm lại không biết bao nhiêu căn nhà mà kể. Lúc ra riêng làm nhà. Máy bay phóng rocket cháy, làm lại. Tàu Khò “khạc lửa” cháy, làm lại. Lính Mỹ đi càn, đốt. Làm lại. v.v. ... v.v. ...

Bây giờ thì những đứa con mà mẹ một đời vất vã nuôi lớn đã thành gia lập thất. Cuộc sống của mẹ đã được thư nhàn. Các chị tôi đều muốn tổ chức Lễ Đại Thọ cho Mẹ nhưng bà cương quyết không cho, sợ con cháu tốn kém. Mẹ tôi vốn tính giản dị, suốt cuộc đời mẹ không hề thích phô trương, rườm rà. Mẹ chỉ mong muốn duy nhất là con cháu sống hạnh phúc, hòa thuận.

Với chị em tôi (có người đã có chắc) Mẹ luôn luôn là người Mẹ đáng kính nhất trần gian.

Mother’s Day 2021