Anh Đào Đẹp Nhất Lúc Này

Tác giả: Trần Đức Phổ & A. E. Housman

1. DẪN

Dân gian ta có câu:
“Chơi trăng từ thuở trăng tròn
Chơi hoa từ thuở hoa còn trên cây.”
Không hẹn mà gặp, một nhà thơ người anh, ông A. E. Housman (1859-1936) cũng đã có đồng quan điểm như thế. Trong một bài thơ ba khổ khá nổi tiếng, bài “ Loveliest of trees, the cherry now,” thi sĩ đã mô tả cảnh đẹp của cánh từng hoa anh đào mùa xuân, và niềm vui háo hức được chiêm ngưỡng vẻ đẹp ngay lúc ấy. Thông qua tác phẩm này, chúng ta cảm nhận vẻ đẹp tuyệt vời của tuổi xuân, của trần gian, và sự ngắn ngủi vô thường của đời người. Hãy biết quý trọng và tận hưởng mỗi phút giây, mỗi cảnh đẹp trong đời.
Có người từng bảo tôi, đừng dịch thơ tiếng Anh bằng lục bát; nhưng với bài thơ dạt dào cảm xúc, và ngọt ngào như thế thì phi lục bát khó có cách nào diễn đạt hay hơn.
.
2. THƠ

LOVELIEST OF TREES, THE CHERRY NOW
By A. E. Housman

Loveliest of trees, the cherry now
Is hung with bloom along the bough,
And stands about the woodland ride
Wearing white for Eastertide.

Now, of my threescore years and ten,
Twenty will not come again,
And take from seventy springs a score,
It only leaves me fifty more.

And since to look at things in bloom
Fifty springs are little room,
About the woodlands I will go
To see the cherry hung with snow.
.
3. PHỎNG DỊCH

ANH ĐÀO ĐẸP NHẤT LÚC NÀY

Anh đào đẹp nhất lúc này
Cành cao, cành thấp nở đầy những hoa
Bên rừng, lối ngựa đi qua
Khoác màu áo trắng của mùa Phục sinh

Mười năm cộng sáu thập niên
Tuổi hai mươi đã trở nên xa vời
Con người bảy chục xuân thôi
Chỉ còn chừa đúng năm mươi cho mình

Ngắm nhìn những đóa hoa xinh
Năm mươi xuân nữa thật tình chẳng bao
Rừng cây tôi sẽ đi vào
Ngắm hoa anh đào sắc trắng phau phau.

28/5/2023
Trần Đức Phổ phỏng dịch 

 

 

Đừng Bỏ Cuộc

Tác giả: Trần Đức Phổ & Edgar Albert Guest

DON'T QUIT
By Edgar Albert Guest

When things go wrong, as they sometimes will,
When the road you’re trudging seems all uphill,
When the funds are low and the debts are high,
And you want to smile, but you have to sigh,
When care is pressing you down a bit,
Rest, if you must, but don’t you quit.

Life is queer with its twists and turns,
As every one of us sometimes learns,
And many a failure turns about,
When he might have won had he stuck it out;
Don’t give up though the pace seems slow-
You may succeed with another blow.

Often the goal is nearer than,
It seems to a faint and faltering man,
Often the struggler has given up,
When he might have captured the victor’s cup,
And he learned too late when the night slipped down,
How close he was to the golden crown.

Success is failure turned inside out-
The silver tint of the clouds of doubt,
And you never can tell how close you are,
It may be near when it seems so far,
So stick to the fight when you’re hardest hit-
It’s when things seem worst that you must not quit.
.

ĐỪNG BỎ CUỘC

Sẽ có lúc chúng ta lầm lạc,
mọi nẻo đường đều ngược dốc, leo đồi
năng lực cạn mà chông gai thử thách
muốn mỉm cười lại bật tiếng than ôi!
Khi mệt mỏi cũng cần nên ngơi nghỉ
nhưng xin đừng bỏ cuộc, hỡi ai ơi!

Sông có khúc, và người có lúc
điều hiển nhiên ai cũng biết cả rồi
những anh chàng thường hay trở gót
thì làm sao giành chiến thắng trong đời.
Đừng bỏ cuộc, cho dù ta bước chậm –
cuối cùng rồi cũng sẽ được đến nơi.

Thường những kẻ yếu hèn, bạc nhược
mục tiêu luôn không với tới tầm cao
gặp khó khăn dễ dàng bỏ cuộc
khi quang vinh đang sắp sửa chạm vào
lúc hiểu ra cũng đã là quá muộn
vòng hào quang mới kề cận làm sao!

Thành công là mặt trong thất bại –
lớp ngân quang phủ trên đám mây ngờ
nên có thể chẳng bao giờ ta biết,
nó thật gần mà cứ tưởng rằng xa
hãy phấn đấu đến sức cùng lực kiệt –
dù gian lao đừng bỏ cuộc bạn đường xa!

Trần Đức Phổ phỏng dịch
27/5/2023 

 

 

Một Mình Uống Rượu Dươi Trăng

Tác giả: Lý Bạch & Trần Đức Phổ & Arthur Waley

Trên trang thơ tiếng Anh, bài Nguyệt Hạ Độc Chước (Kỳ 1) [Một Mình Uống Rượu Dươi Trăng] của thi hào Lý Bạch có đến 2 bản dịch của cùng một dịch giả Arthur Waley. Thi phẩm này có nhiều người ghé trang AllPoetry đánh giá cao, đứng hàng thứ 25 được mọi người yêu thích bình luận. Bài thơ này ở Việt Nam từ lâu đã rất nổi tiếng và có nhiều người dịch rồi. Nhàn cư vi bất thiện nên tôi cũng tìm cái gì đó để giết thời giờ, sẵn bàn phím gõ chơi chứ chẳng dám dịch dật gì. Tôi thích câu từ và âm điệu trong phiên bản 2 hơn, nên phỏng theo bài thơ này.
Nguyên tác chữ Hán của Lý Bạch.
.
♦ Chuyển ngữ sang Tiếng Anh

DRINKING ALONE IN THE MOONLIGHT
By Arthur Waley

(Version 2)
Beneath the blossoms with a pot of wine,
No friends at hand, so I poured alone;
I raised my cup to invite the moon,
Turned to my shadow, and we became three.
Now the moon had never learned about drinking,
And my shadow had merely followed my form,
But I quickly made friends with the moon and my shadow;
To find pleasure in life, make the most of the spring.

Whenever I sang, the moon swayed with me;
Whenever I danced, my shadow went wild.
Drinking, we shared our enjoyment together;
Drunk, then each went off on his own.
But forever agreed on dispassionate revels,
We promised to meet in the far Milky Way.
.

♦ Phóng tác sang tiếng Việt: Trần Đức Phổ

MỘT MÌNH UỐNG RƯỢU DƯƠI TRĂNG

Một bầu rượu dưới bóng hoa
Không bè bạn, chỉ mình ta tì tì
Mời trăng hãy cùng nâng ly
Mời luôn cái bóng vị chi ba người
Chị Hằng khẽ lắc, mỉm cười
Bóng im lặng, chẳng đáp lời cùng ta
Kệ thôi, với chị Hằng Nga
Thêm vào cái bóng là đà vui xuân

Ta ca trăng xích lại gần
Ta múa bóng cũng loạn cuồng mê tơi
Chén anh chén chú vui chơi
Xỉn say mỗi kẻ một nơi thư nhàn
Tình vô tư chẳng chia phân
Hẹn nhau gặp lại sông Ngân một ngày.

18/5/1023
Trần Đức Phổ 

 

 

Phường Đá Cá, Lăn Dưa

 

Thằng tướng họ bùi chính thị giặc

Nó xem nhân mạng như rơm rác

Ngôn từ khốn nạn chó và heo

Tâm địa quỷ ma dao với mác

Quân phục xem chừng cũng bảnh bao

Mặt mày trông lại quá tàn ác

Rõ phường đá cá thói lăn dưa

Giá áo túi cơm óc thối nát! 

18/5/2023

Tú Điếc

 

 

Lan Man Về Chuyện Ngôi Nhà Cũ

Loài chim có tổ. Loài người có mái nhà. Đó là những nơi tượng trưng cho tình thương yêu, sự ấm êm, đùm bọc lẫn nhau. Bất cứ kẻ nào khi xa quê cũng đều nhớ nhà. Mái nhà là hình ảnh cụ thể của một gia đình. Làm người đáng thương nhất là những kẻ vô gia cư, hoặc là những kẻ có nhà mà vì bất cứ lý do nào đó không thể về được. Nhưng càng buồn hơn sau nhiều năm biệt xứ mà khi trở lại không thấy bóng dáng của ngôi nhà xưa đâu, một mảnh ngói, một thanh gỗ mái rui cũng không còn. Danh sĩ Nguyễn Phu Tiên, một nhà Nho sống cách nay trên hai trăm năm đã từng bàng hoàng thốt lên khi về quê, ông không còn trông thấy ngôi nhà thân yêu của mình như thế này:

“Hận bất đắc quy quy hựu hận,
Lan ban song lệ mộ thiên dư.”

Trang Thi Viện dịch nghĩa:
“Hận không được trở về, trở về lại càng thêm hận,
Hai hàng lệ tuôn, hoa mắt nhìn trời tối đã lâu.”

Hai mươi năm trước, tôi có về Việt Nam xây một căn nhà, dự định sau này về hưu sẽ trở lại quê hương vui thú điền viên. Căn nhà được xây trên mảnh đất của tổ tiên tôi để lại, nhưng vì mẹ tôi đã già nên giấy tờ san tên sang cho vợ chồng thằng em tôi.

Một năm trước thằng em tôi bạo bệnh qua đời. Em tôi vừa mất đúng một tháng con em dâu đã kêu xe ủi về  cào bằng căn nhà của chúng tôi. Mặc dù, tôi không tiếc ngôi nhà cũ, cũng chẳng thống hận kẻ cào nhà, vì thật ra tôi cũng không về ở được. Tôi cũng không thể mua bán gì, vì đó là đất vườn của ông bà, giấy tờ chủ quyên thuộc về con em dâu. Dù nhà bị cào tôi cũng không nói tiếng nào. Khi con gái tôi về thăm bà nội, không thấy mái nhà xưa nên nó vô cùng xúc động và đã gọi điện nói chuyện cùng tôi. Tôi đồng cảm với tâm trạng của con gái nên sáng tác bài Đâu Mái Nhà Xưa để ghi lại một nỗi niềm cảm xúc chứ không có mục đích oán trách gì ai. Bài thơ ấy đã bị mấy đứa cháu, con của thằng em tôi lên tiếng đả kích, chửi rủa tôi không tiếc lời. Nay tôi viết bài này kính mời chư vị quân tử  đọc lại bài thơ của cụ Nguyễn Phu Tiên để hiểu thêm tâm trạng của tôi và con gái tôi.
.
Nguyên tác chữ Hán. Trang Thi Viện phiên âm:
QUY CỐ VIÊN KỲ 1

Sinh hoàn kim nhật đáo hương lư,
Phong cảnh thê lương khởi phục sơ.
Hàn thụ đỗ quyên minh bất dĩ,
Dã hoa hồ điệp lạc phân như.
Không đình nghĩ đội bài hành trận,
Bại bích oa tiên tẩu triện thư.
Hận bất đắc quy quy hựu hận,
Lan ban song lệ mộ thiên dư.

Nguyễn Phu Tiên
.

Tạm dịch thơ: Trần Bảo Kim Thư
VỀ QUÊ CŨ 1   

Sống lại quay về đất mẹ sinh
Chốn xưa biến đổi khác xa tình
Cây to lạnh lẽo chim inh ỏi
Hoa dại tả tơi bướm rập rình
Vách đổ tan tành sên viết chữ
Sân hoang vắng vẻ kiến bày binh
Không về đã hận, về thêm hận
Lệ chảy đôi hàng, đêm tối kinh

15/5/2023
 Trần Bảo Kim Thư

 

 

Nước Mắt Cá Sấu

Tác giả: Trần Đức Phổ

Anh làm thơ khóc tiễn
Một đứa em qua đời
Con cháu bảo khéo diễn
Nước mắt cá sấu rơi!

Có bao nhiêu người thấy
Cá sấu khóc người thân?
Thơ là niềm cảm xúc
Hơn bạc tiền vạn lần!

Mà quả thật cá sấu
Nếu có khóc người thân
Thì giọt nước mắt ấy
Cũng quý hiếm vô ngần!

Những lời thơ ai điếu

Là máu, lệ. tim gan...
Đứa vô tâm chẳng hiểu
Cứ cho là tôi gàn.

Thơ không là tiền bạc
Nên bọn chúng cóc cần
Giỗ đầu em, tôi thắp
Trong lòng một nén nhang!

12/5/2023 

 

 

Duyên Phận

Tác giả: Trần Đức Phổ & Becky Hemsley

Sáng nay, tôi vừa được đọc trên mạng một bài thơ tình dễ thương và ý nghĩa, rất hợp với ‘gu’ của tôi, từ một nữ thi sĩ đương đại người Anh. Xin phép tác giả để phỏng dịch chia sẻ cùng mọi người.
.
1. THƠ
SERENDIPITY
By Becky Hemsley

one night a star exploded
and it split right in to two
and each part became a person one was me
and one was you

we shimmered down to Earth
and lived our individual lives
but one day serendipity
decided we'd collide

your face felt so familiar
and every time you spoke
it sounded like a harmony
a song I'd always known

it was like you were an ocean that
I wanted to explore
but the waves I surfed, the depths I swam
I felt I'd swum before

it was Just like I knew
nothing and yet everything
as well as if me getting to know you
helped me get to know myself

I think the universe intended
and had planned it along
to return me to your ocean
to your face and to your song

see, it's not that you completed me
for I was never half
but it seems the stardust in our souls
could not be kept apart
.

2. PHỎNG DỊCH

DUYÊN PHẬN
Trần Đức Phổ phỏng dịch

một đêm vì sao vỡ
thành ra hai mảnh đời
một người là em đó
và kẻ kia là tôi

cả hai rơi xuống đất
sống cách riêng biệt nhau
nhưng một ngày duyên phận
xui khiến họ va vào!

dung nhan em quen thuộc
thanh âm chẳng lạ xa
mỗi lần em thưa thốt
nghe như điệu dân ca

em như là biển rộng
tôi muốn biết nông, sâu
nhưng lúc tôi lướt sóng
y chang bơi thuở nào

giống như tôi có biết,
và như không mọi điều,
hiểu em là sẽ giúp
tôi hiểu tôi rất nhiều

tôi tin rằng vũ trụ
đã dự tính từ lâu
cho tôi được gặp lại
em, biển, bài ca dao…

chẳng phải em đâu nhé,
giúp tôi vỡ lại lành!
nhưng là hồn hạt bụi
gắn kết duyên chúng mình.

HAPPY MOTHER'S DAY TO MY BETTER HALF
Viết trước cho ngày 14/5/2023 

 

 

Đâu Mái Nhà Xưa?

Tác giả: Trần Đức Phổ

Nghỉ hè con gái về quê nội
Thăm chốn thân yêu, một mái nhà
Ngỡ ngàng bắt máy, nghe con hỏi:
“Nhà mình sao chẳng thấy đâu, ba?”

“Tổ ấm hôm nào nay đã mất
Cây vú sữa xanh cũng chặt rồi
Hồ cá ba xây giờ ai lấp?
Con nhìn chốn cũ, lệ tuôn rơi!”

Biết trả lời sao cho con rõ?
Ba người ly xứ, mất quê hương
Cho dù là đất xưa tiên tổ
Đổi chủ thay tên chuyện cũng thường!

Con chớ có buồn chi, con gái
Nhà không trên đất, nhà trong tim!
Dâu bể cuộc đời ba đã trải
Yêu thương mới là chốn nên tìm.

9/5/2023 

 

 

Vợ Vắng Nhà

Tác giả: Trần Bảo Kim Thư

Đã mấy hôm nay vợ vắng nhà
Thức khuya dậy sớm mỗi thân ta
Món ăn nhạt nhẽo không tương mắm
Thức uống lạnh tanh chẳng rượu trà
Đêm ngủ mình ênh chăn gối cuộn
Ngày nhìn bóng lẻ tóc râu ra
Xưa nay mọi việc quen êm ấm
Sau trước an yên bởi có bà.

9/5/2023 

 

 

Hoa Bồ Công Anh

Tác giả: Trần Đức Phổ

Sớm mai một buổi đẹp trời
Tiếng chim ríu rít gọi mời dạo quanh

Tháng năm hoa bồ công anh
Vàng tươi trên thảm cỏ xanh ven đường

Mỹ miều còn đọng giọt sương
Khoe nhan sắc với nắng hường mùa xuân.

Khách nhàn du chợt bâng khuâng
Bỏ đi chẳng nỡ, lần khân sỗ sàng.

9/5/2023 

 

 

Nếu Lỡ Tôi Té?

Tác giả: Trần Đức Phổ & Erin Hanson

1. DẪN

“What if I fall? Oh, but my darling, what if you fly?” là những chữ ttích dẫn từ một bài thơ ngắn của nữ sĩ trẻ tuổi người Úc, cô Erin Hanson (sinh năm 1995). Bài thơ chỉ vẻn vẹn có năm dòng mà hai dòng rưỡi đã trở thành châm ngôn cho các ông bố bà mẹ lấy làm lời dạy dỗ, khuyến khích các cô cậu bé hay e dè nhút nhát, làm việc gì cũng sợ thất bại. Những dòng chữ ấy cũng đã được người ta in thành tranh ảnh, Poster để bán trên Amazon. Mời các bạn đọc bài thơ của cô gái sáng tác lúc mới 18 tuổi.
.

2. THƠ

WHAT IF I FALL?
By Erin Hanson

There is freedom waiting for you,
On the breezes of the sky,
And you ask, "What if I fall?"
Oh, but my darling,
What if you fly?
.

3. PHỎNG DỊCH

NẾU LỠ TÔI TÉ?
Phỏng dịch: Trần Đức Phổ

Tự do đang chờ đợi bạn
Từ những làn gió nhẹ của vòm trời cao
Và bạn vặn hỏi, “Nếu lỡ tôi té?”
Ồ, nhưng bạn thân yêu,
Nếu bạn bay được thì sao?

6/5/2023 

 

 

Em Chính Là

Tác giả: Trần Đức Phổ & Erin Hanson

1. DẪN

Tôi thích thơ không những vì nó có vần điệu, đọc nghe du dương mà còn vì điều tuyệt vời hơn ở chỗ: một người trẻ có thể làm một bài thơ già dặn, chín chắn, và đầy triết lý thâm sâu vẫn được công chúng yêu thích; cũng như một người già có thể sáng tác một bài thơ nhí nhảnh, hồn nhiên mà không bị cho là mất nết. Bài NOT của Erin Hanson, một nhà thơ trẻ người Úc, là một trường hợp như thế. Bài thơ với ngôn ngữ thương ngày nhưng đã được rất nhiều người yêu thích khi nó nói lên được cái điều thật đơn giản mà nhiều người trẻ tuổi bây giờ đã quên bẵng đi. Đó là hãy sống với chính mình, đừng khoác lên người những thứ phù phiếm mà cho là đẹp đẽ, cao quý. Cái đẹp nằm ở nội hàm, ở sự tu dưỡng bên trong mỗi chúng ta. Con người khẳng định mình bằng tình yêu, bằng trí tuệ bằng niềm tin... chứ không phải bằng ngoại hình.
.

2. THƠ

NOT
By Erin Hanson (1995 - )

You are not your age, nor the size of clothes you wear,
You are not a weight, or the color of your hair.
You are not your name, or the dimples in your cheeks.
You are all the books you read, and all the words you speak.
You are your croaky morning voice, and the smiles you try to hide.
You're the sweetness in your laughter, and every tear you've cried.
You're the songs you sing so loudly when you know you're all alone.
You're the places that you've been to, and the one that you call home.
You're the things that you believe in, and the people whom you love.
You're the photos in your bedroom, and the future you dream of.
You're made of so much beauty, but it seems that you forgot
When you decided that you were defined by all the things you're not.
.

3. PHỎNG DỊCH: TRẦN ĐỨC PHỔ

EM CHÍNH LÀ

Em không là tuổi tác
Cũng không phải áo quần
Những thứ em đang mặc,
Càng không là ký cân
Hay sắc màu mái tóc.

Em không là cái tên,
Lúm đồng tiền trên má
Em chính là tất cả
Những sách em đọc qua
Những câu chữ em nói

Em là giọng trầm khàn
Mỗi sớm mai thức dậy
Em là nụ cười duyên
Đã cố tình che ấy.

Em là những ngọt ngào
Trong giọng cười, tiếng khóc
Em chính là ca khúc
Hát trong lúc cô đơn.

Em chính là những chốn
Trong đời từng đi qua
Em là nơi em gọi
Rất thương yêu ngôi nhà.

Em chính là những thứ
Em đặt niềm tin vào,
Và những người em đã,
Đang sống yêu thương nhau

Em chính là hình ảnh
Trong phòng ngủ của em,
Và những gì mơ ước
Cho ngày mai đời em

Em chính là tất cả
Mọi vẻ đẹp, đương nhiên
Nhưng dường như, có lẽ
Lâu rồi em đã quên,
Khi em đã chấp nhận
Định nghĩa bằng những điều
Không hề là chính em.

5/5/2023
Trần Đức Phổ 

 

 

Hoa Thủy Tiên Vàng

Tác giả: Trần Đức Phổ & William Wordsworth

Tháng 5 là cuối mùa xuân ở Bắc Mỹ. Thời tiết tuy còn lạnh, nhưng muôn hoa đã đua nở, cỏ đã lên xanh. Thơ làm về hoa mùa xuân xưa nay ít có bài nào được nhiều người yêu thích hơn bài “Daffodils” của William Wordsworth. Bài này còn có một nhan đề khác là “I Wandered Lonely as a Cloud”
Để chào đón tháng 5, tôi xin phỏng dịch bài thơ trên. Dịch là để học. Vì vậy nếu các bạn thấy dịch dở hoặc chưa chính xác thì vui lòng bỏ qua, chỉ nên đọc bản tiếng Anh.
.

I WANDERED LONELY AS A CLOUD
By William Wordsworth

I wandered lonely as a cloud
That floats on high o'er vales and hills,
When all at once I saw a crowd,
A host, of golden daffodils;
Beside the lake, beneath the trees,
Fluttering and dancing in the breeze.

Continuous as the stars that shine
And twinkle on the milky way,
They stretched in never-ending line
Along the margin of a bay:
Ten thousand saw I at a glance,
Tossing their heads in sprightly dance.

The waves beside them danced; but they
Out-did the sparkling waves in glee:
A poet could not but be gay,
In such a jocund company:
I gazed—and gazed—but little thought
What wealth the show to me had brought:

For oft, when on my couch I lie
In vacant or in pensive mood,
They flash upon that inward eye
Which is the bliss of solitude;
And then my heart with pleasure fills,
And dances with the daffodils.
.

HOA THỦY TIÊN VÀNG
Trần Đức Phôt phỏng dịch

Tôi lang thang như một áng mây trôi
Bồng bềnh ngang qua trên những lũng, đồi
Trong phút chốc bỗng dưng chợt thấy
Đám thủy tiên vàng , chủ thể một nơi
Bên bờ hồ, dưới những rặng cây
Đang nhảy múa và rung rinh trước gió

Cứ tiếp nối như những vì sao sáng
Từ Ngân Hà lấp lánh của trời đêm
Chúng trải dài dường như đến vô biên
Dọc theo bên lề một bờ vịnh biếc
Muôn ngàn hoa hiện ra qua mắt liếc
Lắc lư cái đầu trong điệu múa tươi vui

Những con sóng kề bên xáo động
Nhưng sao bằng sóng lấp lánh hân hoan
Chàng thi sĩ lẽ nào trơ như phỗng
Chẳng hòa mình, nhập bọn để vui chung
Tôi ngắm—tôi nghía—vẩn vơ suy tưởng
Phong phú làm sao quanh cảnh say lòng

Như lệ thường, lúc tôi nằm trên chõng
Đầu trống không hoặc suy tư nghiền ngẫm
Chúng chiếu sáng vào con mắt nhắm
Sự êm đềm hòa trong nỗi cô đơn
Và lúc đó tim tôi ngập tràn vui thú
Nhảy múa cùng hoa thủy tiên vàng.

4/5/2023
Trần Đức Phổ 

 

 

CHUYỆN CẤM ĐÀN BÀ SƯU TẦM TRÊN NET

 

1. Chuyện thứ nhất

Thầy giáo hỏi trò Tí:

- Trên một sợi dây điện có 5 con chim đậu. Một người dùng súng bắn chết một con, hỏi còn lại bao nhiêu con chim?

Tí trả lời:

- Thưa thầy, không còn chú chim nào cả!

Thầy đáp:

- Đúng ra là còn lại bốn con, nhưng thầy thích cách suy nghĩ của em.

Tí chợt hỏi lại thầy:

- Thưa thầy, em đố thầy có ba cô gái ngồi ăn kem. Một cô thì dùng răn cắn, một cô dùng lưỡi liếm, cô khác lại dùng môi mút. Hỏi cô nào đã có chồng?

Thầy giáo đỏ mặt, lúng túng nhưng cuối cùng cũng trả lời:

- Cô dùng môi để mút!

- Không đúng! Cô đeo nhẫn cưới là đã có chồng! – Tí hồn nhiên đáp – Nhưng em thích cách suy nghĩ của thầy!

-!!!

.

2. Chuyện thứ nhì

Một cô gái trẻ theo anh vận động viên thể hình về căn hộ chung cư củaanh ta. Vừa đến nhà, anh vội cởi chiếc áo sơ mi khoe bộ ngực vạm vỡ. Cô gái trố mắt nhìn hoảng kinh. Anh vận động viên cười hỏi:

- Em thấy có khủng không?

Cô gái chưa kịp trả lời anh đã cởi luôn chiếc quần dài khoe cặp đùi, bắp thịt săn cuồn cuộn, khỏe và chắc. Cô gái lại một phen giật nẩy mình. Anh vận động viên lại hỏi:

- Em thấy có khủng không?

Nói xong, anh ta lại tiếp tục cởi cái quần xì-líp. Cô gái nhìn thấy vậy liền rú lên và bỏ chạy ra ngoài. Anh vận động viên mặc vội quần áo, chạy đuổi theo, rối rít hỏi:

- Sao vậy? Em chạy đi đâu thế?

Cô gái chẳng thèm quay mặt nhìn anh, trả lời:

- Em không thích cái xe có động cơ khủng mà bu-gi chỉ tí tẹo như thế đâu!

- !!!

.

3. Chuyện thứ ba

Một bà vợ đang hí húi nấu cơm chiều cho chồng thì nghe có tiếng gõ cửa. Bà vội ra mở, thì trông thấy một người đàn ông. Người ấy hỏi bà có phải là vợ của ông X, chồng bà, không. Bà đáp phải. Ông ta lại hỏi:

- Vậy chớ bà có cái Lờ không?

Bà nội trợ nghe thế, tức giận sập cửa đánh ‘rầm’ một tiếng.

Hôm sau, bà cũng đang nấu cơm chiều thì người đàn ông ấy lại đến. Lại hỏi một câu y chang như hôm trươc:

- Bà có cái Lờ không?

Bà lại sập cửa, đầy vẻ tức giận. Tối ấy, bà ta đem chuyện kể cho anh chồng nghe. Ông chồng dặn:

- Chiều mai anh ở nhà, nếu ông ta có đến, em cứ việc trả lời cho hắn biết. Anh núp sẵn bên cánh cửa xem hắn sẽ làm gì.

Chiều hôm sau, đúng giờ, hai vợ chồng nghe tiếng gõ cửa. Bà vợ ra mở. Ông chồng đứng nấp sau cánh cửa mở he hé bỗng nghe ông khách lạ hỏi:

- Bà có cái Lờ không vậy?

Bà nội trợ bực dọc, đáp cộc lốc:

- Có!... Mà mắc mớ chi đến ông?

Ông kia nhìn thẳng vào mặt bà, nói một cách bình tĩnh, nghiêm trang:

- Bà có cái Lờ sao không cho ông nhà xài, cứ để ông ấy đến mượn cái Lờ bà xã tôi hoài thế?

- !!!

 

Tú điếc

(St)

 

 

Tôi Bắt Chước Làm “Nhà Xuất Bản”

Tạp văn

 

Đọc cái nhan đề bài viết có cụm từ “làm nhà xuất bản,” chắc rằng nhiều người bật cười và bảo: “Chà, tay này nổ banh ta lông!” Bỏi lẽ theo lý thường, ai cũng nghĩ phải là người có mặt mũi trong làng văn, làng báo thì mới dám mở nhà xuất bản chứ lị! Hoặc giả ít nhất cũng rành về ngành xuất bản, và có nhiều bạn bè có chuyên môn về ngành nghề in ấn hỗ trợ thì mới dám mon men tìm đến cái công việc ‘chữ nghĩa’ này chứ! Thưa không! Những điều kiện cần mà tôi nói ở trên là phải có ở thế kỷ trước. Ngày nay, mọi cá nhân ở xứ tự do như Canada, hoặc Hoa Kỳ… đều có thể tự túc đứng ra mở nhà xuất bản để in ấn thơ, văn hoặc sách dạy nấu nướng đem tặng bạn bè! Vâng! Chỉ mở nhà xuất bản để in sách của mình thì dễ ợt! Cái này tôi đã làm rồi nên mới dám nói chắc. Tôi từng tự mình xuất bản 3 cuốn thơ, có nộp lưu chiểu hẳn hoi, bằng cách này. Điều quan trọng khi tự mở nhà xuất bản là bạn phải chịu khó mò mẫm học hỏi và bắt chước thiên thạ! Đúng vậy! Phải bắt chước! Ngày nay muốn bắt chước người khác thì rất dễ. Cứ lên mạng Internet mà học! Tuần tự trong bài viết này tôi sẽ kể về cách học lõm, học mót của tôi.

Nếu điều tôi hiểu không lệch lạc thì dường như con người sinh ra ở đời đều có khả năng bắt chước người khác. Nhà trường là một nơi truyền thụ kỹ năng bắt chước có hệ thống. Muốn sáng tạo ra cái mới, cái lạ trước tiên anh phải biết cách làm cho được cái người ta đã làm, sau đó mới bày vẽ thêm những chi tiết mới. Kể cả ngành khoa học kỹ thuật cũng mô phỏng rất nhiều vào thiên nhiên. Ví như người ta bắt chước khớp xương con người để nối các cánh tay đòn trong máy móc. Hoặc bắt chước hình dáng con chim để làm ra chiếc máy bay chẳng hạn. Khả năng bắt chước thì ai cũng có nhưng thành công hay không là tùy vào tài sức mỗi người.

 

Riêng tôi cái tính bắt chước đã xuất hiện từ thời tấm bé. Nhất là những thứ có liên quan đến chữ nghĩa văn chương tôi càng muốn bắt chước thiên hạ nhiều hơn, đôi khi nó trở thành nỗi đam mê, ví dụ như việc làm thơ phú này nọ. Ngày học lớp bốn, lớp năm tôi đã bắt chước những bài văn mẫu để làm văn. Sau đó, thì tôi bắt chước làm thơ lục bát, và rồi đến thơ Đường luật…

Có dạo năm học lớp chín tôi còn rủ bạn bè làm báo nữa chứ! Tờ báo chúng tôi cho ra đời lúc ấy là một tờ giấy đôi được rứt ta từ ruột một tập vở học trò mới mua. Báo có cả mục thơ, văn và tin tức quốc tế! Mục thơ do tôi phụ trách, văn thì một bạn khác. Còn phần tin quốc tế do thằng Mừng, cái thằng có bố làm phó phòng lương thực huyện mà tôi đã kể trong tự truyện. Nhà nó có cái đài radio nên được giao cho việc nghe, và chép tin thời sự. Chúng tôi lựa một đứa có chữ viết đẹp nhất, dành cả ngày chủ nhật ngồi lên báo tại ‘tòa soạn’ là nhà tôi. Tờ báo ra mắt bạn bè hôm trước, hôm sau đã loan đi khắp cả khối lớp chín. Học sinh bàn tán xôn xao, dù nội dung toàn là chuyện ‘xe cán chó’ chẳng chính trị chính em gì, nhưng cuối cùng tờ báo giấy vở cũng nằm chình ình trên mặt bàn thầy hiệu trưởng. Thế là lũ chúng tôi được thầy gọi lên văn phòng và ra lệnh đình chỉ tức khắc và vô thời hạn!

Cách đây chừng năm, sáu năm khi số lượng thơ đăng Facebook của tôi đã có gần nghìn bài, tôi rất muốn in một tập, để xem cái cảm giác được đề tên tác giả trên một cuốn sách nó ra sao. Lúc bấy giờ, tôi có một người bạn cùng chơi trên mạng rất tâm đầu ý hợp. Thế là tôi rủ người bạn này cùng góp bài in chung một cuốn thơ cho đỡ tốn ngân khoản. Vì chúng tôi chỉ muốn in mỗi người dăm ba cuốn để xem chơi nên không liên lạc với những nhà xuất bản. Vả lại, thơ của tụi tôi cũng chỉ là thơ nông dân sáng tác tromg lúc nông nhàn nên không cần thiết in tặng bạn bè. Khi ấy, tôi không coi việc in sách là quan trọng gì, nên cũng chẳng thèm tra cứu, tìm hiểu chi trên mạng. Tôi giao phó hết mọi việc cho bạn làm. Tôi chỉ gửi bài và gửi tiền. 

 

Bạn tôi sống ở Việt Nam liên hệ với một chị có cái nick là T.T. đang cư ngụ ở Sài gòn để in thơ. Theo lời bạn tôi kể, chị ta khoe đã làm trên mười năm trong nghề in sách, bây giờ nghỉ hưu, mở xưởng in tư nhân, in sách theo nhu cầu, số lượng bao nhiêu cuốn cũng nhận. Chị ta bảo bạn tôi gửi 2 triệu đồng, chị sẽ in cho 10 quyển. Chúng tôi thấy giá cả cũng phải chăng nên đồng ý và gửi tiền. Cả hai không một chút nghi ngờ gì, hý hửng chờ đợi xem đứa con tinh thần của mình chào đời. Thật ra bọn tôi là hai con nai tơ, đang sắp bị sập bẫy mà không biết.

 

Một tháng sau, chị ta nhắn tin nói là sách sắp được in, nhưng số lượng ít quá, rất mất công vẽ bìa và dàn trang. Nếu chúng tôi đồng ý in thêm 10 cuốn nữa, chị chỉ lấy thêm chừng một triệu và cộng với 500 ngàn tiền cươc phí. Tôi bảo bạn tôi yêu cầu chị chuyển mẩu bìa cho tôi xem thử. Phải mất một tuần sau, bạn tôi mới inbox cho tôi xem hình bìa. Nó chỉ là một bức hình trên mạng được copíed thêm vào cái tiêu đề tập thơ và hai tên tác giả! Màu sắc thì nhợt nhạt. Chỗ sáng chỗ tối chưa sạch nước cản theo nguyên tắc 80/20 của hình bìa. Chữ nhan đề tập thơ quá bé, và không gây ấn tượng bắt mắt. Cho dù là không đánh giá cuốn sách qua cái bìa, nhưng nhìn xem đã biết là thiếu chuyên nghiệp. Tôi vô cùng thất vọng. Tôi liền vào trang Facebook của chị ta xem thử, mới biết chị ấy là gíao viên trung học, có làm thơ, nhưng chả thấy quảng cáo in ấn gì. Tôi nghĩ, bạn tôi đã bị mắc lừa nên khuyên chấm dứt giao dịch và lấy tiền lại. Bạn nghe theo nhắn tin cho chị T.T. đòi tiền. Nhưng đợi mãi cũng chẳng thấy tiền đâu, tin tức cũng chả thấy hồi âm. Cuối cùng chị ta chẳng trả tiền cũng không gửi sách, và hủy kết bạn luôn.

 

Thất bại lần đó không làm tôi nản lòng nà trái lại kích thích ý tưởng tại sao mình không tự in sách của mình trong tôi. Lâu nay tôi biết ở Canada có nhiều xưởng in nhỏ sãn sàng nhận in tài liệu, sách báo, hoặc album ảnh gia đình… theo nhu cầu. Tôi liền gọi phone cho những nơi gần chỗ tôi ở. Quả thật họ nhận in số lượng ít, nhưng giá cả không hề rẻ. Tôi thì không muốn tiêu phí nhiều tiền cho việc in thơ, nên thôi. Thế nhưng ý định tự in thơ của tôi vẫn không hề nguội lạnh. Tôi suy nghĩ tìm cho được cách khác. Lật bìa sau của những cuốn sách tiếng Việt tôi đã mua, thử xem họ in ở đâu. Nhập những từ khóa ấy vào Google Search và rồi từ đó tôi lần ra manh mối. Thì ra có rất nhiều nơi nhận in sách theo yêu cầu trên mạng, ví như KDP, Noble & Barns, Baby Books… Đặc biệt là LuLu Press nhận in rất dễ dàng cho dù chỉ là một cuốn! Giá một cuốn 200 trang khoảng 5 USD.

 

Có chỗ in sách rồi những công việc kỹ thuật khác cứ lên mạng mà tra, và bắt chước làm theo là xong. Công việc dàn trang, nếu ai sử dụng thành thạo Microsoft Word thì làm được dễ dàng. Bìa sách đã có các Websites như Adobe Designe hoặc Canva trợ giúp.

Khi tác phẩm Áo Lụa Tình Quê của tôi được LuLu Press chấp nhận bản gửi in thì tôi mới vỡ lẽ ra rằng, nếu như cuốn sách không có mã số ISBN thì giống như đứa trẻ không có giấy khai sinh. Lulu Press cho miễn phí ISBN nhưng với điều kiện cuốn sách ấy nếu sau này in ở nơi thì không được dùng lại, và phải thay đổi mẫu bìa. Tôi không thích thế, nên lại tra Google. Ơe Mỹ người ta bán một mã số như thế trên 100 USD. Canada thì phát không, nhưng với điều kiện phải là nhà xuất bản. Thế là tôi không ngần ngại mà mở một tài khoản với Thư khố Canada và điền vào mẫu đơn xin thành lập nhà xuất bản Tranducpho. Tôi đợi chừng hai tuần lễ thì có email trả lời, và tôi cũng nhận được mã số ISBN đầu tiên cho cuốn thơ Áo Lụa Tình Quê. 

 

Nhà xuất bản Tranducpho chính thức ra đời! Kể từ đấy nếu tôi muốn in cuốn sách nào cứ việc log in vào tài khoản nxb Tranducpho, điền vào mẫu có sẵn là ngay lập tức nhận được ISBN qua email, đơn giản và không tốn tiền.

 

3/5/2023

Tú Điếc