Chút Kỷ Niệm Với Người Cha Kính yêu Đã Khuất

 

CHÚT KỸ NIỆM

VỚI NGƯỜI CHA KÍNH YÊU ĐÃ KHUẤT

 

Ngày mai là lễ Father’s Day.

Thắp nén hương thơm

Tỏ bày tâm sự

 

Tôi chưa viết được một bài nào cho ra hồn về Cha tôi. Có lẽ là vì ông mất đã khá lâu, ngày mai là còn đúng một tuần ngày kỵ (giỗ) 51 năm ngày mất của Người. Lúc đó tôi khoảng chừng bảy, tám tuổi, cái lứa tuổi ham chơi lêu lổng chẳng biết quan tâm đến ai. Vả lại, Cha tôi là một người ngư dân chí thú làm ăn nên quanh năm suốt tháng sống trên tàu thuyền. Anh em chúng tôi được mẹ và các chị chăm lo chu đáo mọi việc.

 

Tôi chỉ còn nhớ mang máng, Cha tôi là một người tầm thước, thân hình vạm vỡ, cơ bắp săn chắc như dây thừng. Nước da ông màu đồng hun, dãi dầu nắng gió. Từ thuở còn rất trẻ Cha tôi đã bắt đầu làm nghề đánh cá, theo nghề nghiệp của gia đình. Ông bà nội tôi sinh được bảy người con. Bác Hai lớn nhất mất sớm khi còn bé. Rồi đến cô Ba. Ba tôi xếp thứ Tư (theo cách gọi của người miền tôi), nhưng là con trai trưởng trong nhà nên bỏ học sớm để phụ giúp gia đình nuôi đàn em dại. 

 

Khi lớn lên, lập gia đình ra ở riêng Cha tôi cũng không được chia của cải gì nhiều, chỉ là một mảnh vườn nhỏ, và một chiếc ghe con con. Với nghị lực và sự cần cù, chịu khó nên đếm năm Cha tôi mất sản nghiệp của gia đình tôi đã khá hơn. Cha tôi lúc đó đã làm chủ một chiếc tàu đánh cá khá lớn, chạy bằng máy dầu hẳn hoi chứ không phải là ghe bầu chạy buồm như thời của ông tôi. Cùng với chiếc tàu là ba đầu lưới đánh cá. Mỗi đầu lưới cỡ hai mươi tấm lưới. Trong đó gồm có lưới chuồn để đánh bắt cá chuồn vào mùa hè; lưới ba để đánh bắt cá nháy, cá rựa... vào mùa đông; lưới cảng để đánh bắt cá thu, cá ngừ, cá sòng... lúc xuân-hè. Nói chung, Cha tôi là một thủy thủ và là một thuyền trưởng dày dạn kinh nghiệm.

 

Kỷ niệm sâu sắc nhất mà tôi còn nhớ về Cha là Người đã tập bơi cho anh em chúng tôi. Ngày ấy, gia đình tôi đang sinh sống ở Sa Huỳnh vì nơi đây có cửa biển tốt hơn, vả lại được quân đội Việt Nam Cộng Hòa bảo vệ nghiêm ngặt hơn, nên ít bị du kích cộng sản quấy phá.

 

Một buổi chiều mùa hè, Cha tôi dẫn anh em tôi ra biển. Chúng tôi được cho ngồi vào một chiếc thúng (mủng) chai lớn, do Cha tôi bơi chèo ra chiếc tàu nhà tôi đang thả neo ngoài xa. Mặt biển rộng mênh mông, nước trong xanh, nhìn thấy cả những con cá chai, con cúm núm bò nơi đáy cát. Gió nhẹ nhưng mặt biển cũng gợn lên những con sóng nhấp nhô. Ánh nắng buổi chiều màu mật ong rót xuống chiếc dầm bơi loang loáng nước cứ lấp la lấp lánh như những đồng tiền vàng đang rơi xuống mặt biển xanh. Trong bờ một bầy trẻ con đang tắm, cạnh chúng một số người lớn vừa trông chừng vừa cào nghêu, cào ốc.

 

Khi đến cạnh chiếc tàu, Cha tôi lấy chiếc dây thừng trong mủng cột vào thành tàu. Xong, ông lần lượt ôm hai anh em tôi thả xuống biển. Tôi hoảng hồn thất kinh. Một ngọn sóng nâng tôi lên, rồi hạ tôi xuống làm tôi uống một ngụm nước mặn chát. Đó là lần đầu tiên trong đời tôi biết nếm mùi vị của nước biển. Tôi thất thanh kêu lên “cha... cha...” Cha tôi vẫn bơi gần đấy nhưng không đưa tay cho tôi vịn. Ông chỉ ôn tồn bảo tôi nằm soãi người ra và đập tay đạp chân cho mạnh. Tôi cố gắng nằm ngang người trên mặt nước nhưng không được nên quẫy đập tứ tung. Càng đập đôi chân tôi càng nặng nề và càng chìm dần. Lúc tôi sắp chìm hẳn thì đột nhiên người tôi được nâng lên. Tôi ngước mặt lên hớp lấy không khí, có cảm giác như vừa được thần tiên cứu giúp. Sau khi bình tĩnh lại tôi mới biết bàn tay của cha tôi đang đặt dưới bụng tôi, nâng lên, nên tôi mới thoát chết. Nhìn kỹ lại thì thấy em tôi đang điu vai bên kia của Cha tôi, và nó nằm dài trên mặt nước đôi chân đạp loạn xa. Cha tôi vẫn với tư thế bơi đứng như vậy tập cho anh em tôi bơi đi một đoạn xa. Sau đó chúng tôi mới lên tàu ngồi phơi nắng.

Một lần khác, Cha tôi đã dẫn chúng tôi đi hớt tóc ở một tiệm cắt tóc gần nhà. Cha tôi là người ít nói và rất hiền lành, chưa bao giờ Người đánh đập anh em tôi roi nào. Tính hiền lành, thật thà của Cha tôi nổi tiếng cả một vùng. Có lẽ cũng vì thế mà các chị gái tôi đều dễ lấy chồng và đều sống hạnh phúc dù không giàu có gì. Con gái nhờ đức cha mà.

 

Năm 1971 Cha tôi mất vì một loạt đạn ngớ ngẩn của một anh lính miền Nam hay dân vệ gì đó bắn lúc còn ngáy ngủ sau khi đổi ca gác. Tôi nghe bạn của Cha tôi kể lại với mẹ tôi như vầy:

Lúc ấy vào khoảng ba giờ sáng, Cha tôi xách chiếc đèn măng xông cùng năm người bạn chài khác lên cảng cá Sa Huỳnh để đi biển, vì tàu của Cha tôi đậu ở bến cảng bán cá hôm trước. Năm ấy ở Sa Huỳnh chiến sự rất căng thẳng, cộng quân thường đánh phá. Người dân đi đêm phả mang đèn thật sáng để dễ dàng nhận biết. Đoàn người của Cha tôi làm đúng theo quy định. Thế nhưng tên lính gác vừa mới thay ca trên chòi canh bến cảng nhìn thấy ánh đèn và bóng người di chuyển lại tưởng là cộng quân nên bắn một loạt súng liên thanh vào nhóm người vô tội. Cha tôi bị đạn xuyên qua yết hầu, mất ngay tại chỗ. Một người bạn khác của ông bị bắn gãy chân trái. Đến nhà thương bác sĩ phải cưa chân bỏ thì mới bảo toàn được tính mạng. Sau loạt đạn những người còn lại tháo chạy ra biển, trầm mình dưới nước mới được thoát nạn.

 

Lúc nghe tin dữ cả nhà tôi bàng hoàng, chết điếng. Mẹ tôi bỏ cả ăn uống ngủ nghỉ, thức trắng bên quan tài Cha tôi suốt mấy ngày đêm. Sau đó dù một thân một mình đường sá khó đi, bà vẫn nhất quyết đem thi thể cha tôi về chôn cất ở quê nhà. Các chị lớn của tôi đều ở cả trong Sài Gòn mãi đến vài tháng sau mới hay tin mà về.

 

Năm mươi mốt năm đã trôi qua sự ra đi vĩnh viễn của Cha tôi là một mất mát khủng khiếp đối với gia đình chúng tôi. Tôi luôn nghĩ với tính khí hiền lành của ông chắc chắn là ông đã về cõi bồng lai nhược cảnh. Hôm nay nhân ngày lễ Father’s Dây và ngày Kỵ cơm sắp tới của Người, đứa con bất hiếu thành kính dâng lên Từ phụ nén tâm hương từ nơi viễn xứ.

 

June 18, 2022

Trần Đức Phổ