Về Phương Nam

Trần Đức Phổ

Từ thuở bé đã nghe danh Nam bộ
Ruộng đồng xanh thẳng cánh cò bay
Dòng Cửu Long phù sa như máu đỏ
Cá tôm nhiều thò tay bắt được ngay

Những rừng mắm, những rừng tràm, rừng đước
Như đoàn quân đi chinh phục phương nam
Những tráng sĩ của vài trăm năm trước
Đến bây giờ vẫn sừng sững hiên ngang

Tôi đã đọc trận Rạch Gầm – Xoài Mút
Người anh hùng áo vải phá quân Xiêm
Bên tai nghe tiếng chiêng khua, trống giục
Những con thuyền lao vun vút như tên

Viếng di tích Tả quân Lê Văn Duyệt
Một công thần khai quốc chịu hàm oan
Thân về trời, mộ phần đeo xiềng xích,
Vẫn khói hương trong tâm khảm người dân

Còn văng vẳng nghe giọng ngâm Đồ Chiểu
Thà mắt đui mà giữ lấy đạo nhà
Hơn những kẻ nghĩa quân thần chẳng hiểu
Đem thân làm tôi mọi Phú-lang-sa

Những danh sĩ từng một thời lừng lẫy
Thủ Khoa Huân, Phan Văn Trị, Tôn Thọ Tường
Khai trận chiến trên văn đàn ngày ấy
Khí anh hùng ngùn ngụt cõi văn chương

Về phương nam theo dấu chân người trước
Đêm nằm nghe khúc Dạ Cổ Hoài Lang
Chén rượu gạo thấm qua hồn thao thức
Sóng vỗ bờ cuồn cuộn Cửu Long Giang.

 

27.12.2023

 

 

Hạc Vàng

 

Hạc vàng về đậu cành xuân

Ngừoi xưa xa vắng lầu vàng cô liêu 

Truyện Cười Cuối Tuần

 Tú Điếc sưu tầm

Một bà nội trợ đang ở trong bếp loay hoay nấu nướng bữa tối trước đêm Giang Sinh cho thật thịnh soạn. Anh chồng thọc tay túi quần đứng kế bên không ngớt chỉ bảo:

- Bà cho thêm mắm vào!

- Thêm chút bột ngọt cho ngon!

- Bỏ nhiều nhiều tiêu cho thơm chứ!

- Một lát nhớ nếm lại thử!

- Vặn lửa nho nhỏ thôi!

- …

Bà vợ bực mình, quát:

- Ông có để yên cho tôi nấu không? Tui biết nấu ăn mà! Ui chao! Chứ ông không muốn ăn hay sao mà lắm mồm thế?

Ông chồng cười hề hề, giọng tỉnh bơ:

- Tui chỉ muốn cho bà biết cảm giác lúc tui đang lái xe, bà ngồi bên cạnh lải nhải chỉ bảo suốt nó như thế nào ấy mà!

 

Christmas Eve, 2023

 

 

Bài Tổng Kết Cuối Năm

Tú Điếc

 

Tổng kết một năm chém gió

Bạn bè ít nhiều khen hay

Cho dẫu chân tình / giả bộ

Cũng vui như rồng gặp mây

 

Văn chương viết như kể chuyện

Mơ hoang rất mực khôi hài

Đôi khi hứng tình châm biếm

Thói hư, tật xấu thật cay

 

Tò te dịch thơ ngoại quốc

Chẳng cần biết đúng hoặc sai

Cốt yếu để mà tự học

Thơ văn của những anh tài

 

Không tiền in thơ củ chuối

Tự ta xuất bản lai rai

Một chồng đem kê làm gối

Non gan nào dám tặng ai?

 

Tuổi ta cầm tinh Quý Mão

Sáu mươi lẻ một xuân này

Người xưa ắt đã nên lão

Ta thì nết vẫn thơ ngây

 

Chẳng dám đòi chơi trống bỏi

Nhưng vẫn mê gái chân dài

Tiếc rằng đời luôn nghèo đói

Nên đành giấu mộng liêu trai

 

Chẳng phải Quảng Nam hay cãi

Nhưng ta có tính thài lai

Hễ nghe những điều nghịch nhĩ

Là bình là luận dông dài

 

Cuối năm tổng kết tạm đủ

Mời bạn chén rượu, okay?

Đọc xong thấy chẳng thích thú

Cũng đừng block hoặc bye bye.

 

20.12.2-23

 

 

Sớ Kể Tội Thập Loại Quan Tham

 Tú Điếc

Tiết đông năm tàn tháng tận

Tú Điếc học mót tiền nhân

Dâng sớ này vạch tội ác

Hại dân của mười loại quan 

 

Trước tiên là quan giáo dục

Bắt con em học chữ Tàu

Khiến cả Đại Việt mất gốc

Dễ dàng Hán hóa về sau

 

Thứ nhì là quan y tế

Viện phí tăng mãi không ngừng

Nhân dân ốm đau, bệnh tật

Là rơi xuống hố bần cùng

 

Thứ ba là quan điện lực

Ăn nhiều chẳng thỏa lòng tham

Giá điện đã cao chót vót

Ba tháng lại tăng một lần

 

Thứ tư là quah xây dựng

Tượng đài mấy ngàn tỉ đồng,

Đường xá chưa đi đã lún

Phố phường nước ngập thành sông

 

Thứ năm là quan văn hóa

Cấp phép sản phẩm tào lao

Dân chê, thế là hăm dọa

Ngay nơi quốc hội đông lào

 

Thứ sáu là quan xử án

Kết tội giết người thật kỳ

Dao, thớt ngoài chợ sẵn bán

Lấy làm chứng cớ tùy nghi

 

Thứ bảy là quan nhà đất

Bán mua sổ đỏ, sổ hồng

Người dân mất nhà, mất ruộng

Chính quyền ăn có nói không

 

Thứ tám là quan công lộ

Mét đường vài triệu đô la

Vừa mới thông xe đã lở

Phí thu bất kể trẻ già

 

Thứ chín là quan đầu tỉnh

Khác gì lãnh chúa ngày xưa

Trong tay quyền sinh quyền sát

Buôn quan bán chức chuyện thừa

 

Thứ mười tất nhiên phải kể

Những quan làng xã tép riu

Tuy là chức quyền nhỏ bé

Hành dân đủ thứ, đủ điều

 

Quý Mão năm dài sắp tận

Sớ này dâng tới Thiên đình

Cầu mong Ngọc Đế soi sáng

Ra tay cứu giúp chúng sinh!

 

21.12.2023

Tú Điếc thượng sớ

 

 

Những Con Chữ Trên Dòng Thời Gian

 Trần Đức Phổ

Những con chữ thầm lặng

Hiện trên dòng thời gian

Như vết khắc vào đá

Những nỗi niềm đa mang

 

Những con chữ nguệch ngoạc

Những con chữ chân phương

Chứa nỗi buồn man mác

Chứa nỗi lòng vấn vương 

 

Ngoài nghìn trùng hải lý

Con chữ là cánh chim,

Mang tâm tình tri kỷ

Bay đậu vào trái tim 

 

Những con chữ thầm lặng

Hiện trên dòng thời gian

Biết đâu là vàng đá

Trong tim tôi, tim nàng.

 

18.12.2023

 

 

Cứ Mặc Gió Bay Đi

Trần Đức Phổ 

Kiếm gãy, bút cùn, cờ không gió

Tráng sĩ rung đùi nhẩm đọc thơ

Một chút phong trần ngạo khí đó

Rồi thôi, giã biệt chốn giang hồ 

 

Những kẻ độc hành mau mỏi gối

Về đâu cũng lặng lẽ như nhau

Đôi khi dâu bể con thuyền ngược

Kiếm chỗ an bình ở chốn nao?

 

Trần ai một cõi không chân tướng

Cố giữ làm chi một nụ cười?

Đã trót quen chân làm lữ khách

Sá gì mưa nắng hoặc buồn vui?

 

Nghe nói người xưa bị bẻ bút

Lấy dao khắc đá những chi chi

Ta nay trót lỡ sinh nhầm lúc

Thì đời cứ mặc gió bay đi!

 

18.12.2023

 

 

Mơ Nàng Tiên Dung

 Trần Đức Phổ

Nếu có thể xin quay về quá khứ

Thuở các Vua Hùng dựng nước Văn Lang

Không Ti-vi, Ai-phôn, In-tơ-nẹt

Không bận lòng xe điện hoặc xe xăng

 

Những thảo nguyên mênh mông, bát ngát

Đầy hoa thơm cỏ lạ thoảng hương trinh

Một bầu trời xanh trong cao chót vót

Không tượng đài, dinh thự choán tầm nhìn

 

Ta sẽ gặp nàng mỵ nương kiều diễm

Cởi xiêm y đùa nghịch nước sông Hồng

Ngàn năm sau sẽ trở thành cổ tích

Chuyện kể rằng Chử Đồng Tử - Tiên Dung

 

Nơi đảo hoang mọc đầy dưa hấu đỏ

Hái dâng vua làm sính lễ cầu hôn,

Và cả hai hóa tiên đồng ngọc nữ

Dắt tay nhau trong vĩnh cửu càn khôn!

 

17.12.2023

 

 

Truyện Thật Ngắn

 Tú Điếc sưu tầm

Lúc sắp lìa đời, một ông cụ đưa cho đứa con trai độc nhất của mình chiếc đồng hồ cũ kỹ và nói.

- Đây là món đồ quý báu nhất của gia đình ta, nó được truyền từ đời ông nội ta. Nay ta giao lại cho con, con hãy đem bán đi để có tiền vốn mà làm ăn.

Anh con trai nghe bố nói thế liền đem đến tiệm đồng hồ để bán. Họ trả giá một trăm ngàn đồng. Anh không bán, cầm về thưa lại với bố. Hôm sau, anh lại đem đến tiệm cầm đồ. Chủ tiệm chê chiếc đồng hồ quá cổ lỗ sĩ nên chỉ trả giá vài mươi ngàn đồng. Anh lại cầm về. Hôm sau nữa, anh đem chiếc đồng hồ đến bán ở một viện bảo tàng. Tại đây, họ mua với giá vài chục triệu đồng. Lúc về, anh hớn hở khoe với bố. Ông già nhìn anh, ôn tồn bảo:

- Qua việc này con có học được điều gì không?

Anh con trai lặng im. Ông cụ nói tiếp:

- Bố muốn cho con biết, phàm cái gì ở đời cũng đều có giá trị tuyệt đối khí nó ở đúng chỗ, đúng nơi.

 

14.12.2023

 

 

Trẻ & Già

 Trần Đức Phổ phỏng dịch

Tôi đọc bài thơ “Old and Young” của Francis William Bourdillon (1852-1921) bỗng dưng chợt nhớ đến bài ca trù “Hồng Hồng Tuyết Tuyết” của cụ Nghè Dương Khuê (1839-1902), với những câu như:

Ngày xưa Tuyết muốn lấy ông

Ông chê Tuyết bé, Tuyết không biết gì

Bây giờ Tuyết đã đến thì

Ông muốn lấy Tuyết, Tuyết chê ông già.

Tuy cách diễn đạt khác nhau, nhưng cả hai đã gặp nhau trong ý tưởng, trong nét đa tình của thi nhân.

.

 

 

OLD AND YOUNG

By Francis William Bourdillon (1852-1921)

 

LONG ago, on a bright spring day,

I passed a little child at play;

And as I passed, in childish glee 

She called to me, “Come and play with me!” 

 

But my eyes were fixed on a far-off height

I was fain to climb before the night;

So, half-impatient, I answered, “Nay! 

I am too old, too old to play.” 

 

Long, long after, in Autumn time—

My limbs were grown too old to climb—

I passed a child on a pleasant lea,

And I called to her, “Come and play with me!” 

 

But her eyes were fixed on a fairy-book;

And scarce she lifted a wondering look,

As with childish scorn she answered, “Nay!

I am too old, too old to play!”

.

 

TRẺ & GIÀ

 

Ngày xuân nắng đẹp thuở xa xưa

Trên đường tôi gặp bé chơi đùa

Trong niềm hoan hỉ cô mời gọi,

“Hãy đến cùng chơi với em nào!”

 

Tầm mắt trông vời tít nẻo xa

Đèo cao đêm vắng ngại xông pha

Thiếu lòng kiên nhẫn nên tôi đáp:

“Tôi chẳng thể chơi, tôi đã già!”

 

Rồi một mùa thu, lâu rất lâu—

Đôi chân đã mỏi ngại đèo cao—

Qua đồng gặp bé, tôi mời goi:

“Em đến cùng chơi với anh nào!”

 

Cuốn truyện thần tiên mắt chẳng rời

Chẳng thèm liếc xéo cái thằng tôi

Giọng cô khinh khỉnh đầy non nớt

“Tôi đã già, chẳng thể nào chơi!”

 

9.12.2023

A Poem

 Translated by Tran Duc Pho

A POEM

 

A poem is a bunch of words

Written on paper or screen.

It’s understandable or mysterious,

Conveying either reality or metaphysics 

 

A poems is a math puzzle

Needed a kind heart to solve.

It has one or more answers

Between lines waiting for finders

 

A poem is a princess

Sleeping in the deep forest,

Missing the prince's loving kiss

She will never be awake.

 

A poem is a ray of sunshine

That flashes into the darkness

Of the soul which suddenly being bright

According to the meaning of its rhymes and themes.

 

From the original Vienamese poem “Bài Thơ” written by Trần Đức Phổ

 

11.12.2023

 

 

Truyện Thật Ngắn

Tú Điếc sưu tầm 

 

Truyện rất ngắn

Một ông nhà giàu nọ muốn cho cậu con trai cưng của mình biết cuộc sống của người nhà quê nghèo khổ như thế nào, nên nghỉ hè ông chở cậu về nhà người thân dưới quê sống hẳn một tuần. Sau khi trải nghiệm đủ mọi thứ vất vả thiếu thốn của người nông dân, hai bố con lên xe trở về thành phố.

Trên đường về, lúc xe chạy bon bon trên con đường nhựa phẳng phiu, ông bố gợi chuyện cùng đứa con trai.

- Con thấy rồi đấy! Cuộc sống của những người dân quê thật khác xa chúng ta, đúng không?

Đứa trẻ gật gật đầu, đáp lời bố:

- Vâng ạ! Rất khác!

- Con nói cho bố nghe thử, khác nhau như thế nào, nào?

- Dạ! – Cậu con trai vui vẻ, liếng thoắng nói cho ông bố biết những gì mình đang suy nghĩ. – Con thấy khác nhiều thứ lắm, ví như nhà mình chỉ có một con chó, họ thì nuôi cả bầy. Nhà mình có một cái hồ bơi nhỏ xíu, họ có cả một dòng sông lớn. Nhà mình có dăm bóng đèn điện, họ có cả một bầu trời sao… Họ giàu hơn chúng ta nhiều! Đúng không bố?

12.12.2023