Ma Nữ Đa Tình

Trần Đức Phổ phỏng dịch

 

Tôi thích bài ballade “LA BELLE DAME SANS MERCI” của John Keats vì hai lý do. Thứ nhất, về hình thức, bài này đọc lên nghe gần giống như một bài thất ngôn tứ tuyệt trường thiên gieo vần chéo. Thứ hai, nội dung bài thơ tương tự một chuyện tình liêu trai, hết sức ma mị, quyến rũ, thể loại yêu thích của tôi. Bài thơ này nhiều người đã dịch với tựa đề là ‘Người đẹp không thương xót’, hoặc ‘Người đẹp tàn nhẫn’. Nhưng thú thật, tôi không thích những tựa đề ấy, vì theo tôi, dịch như thế dù sát nghĩa nhưng không thơ mộng lắm. Bởi thế xin đặt nhan đề khác đi đôi chút là “Ma nữ đa tình” cho hợp với nội dung liêu trai của bài thơ.

Theo nhiều nguồn trên mạng, Người đẹp trong bài thơ đã trở thành đối tượng cảm hứng cho nhiều tác phẩm hội họa cũng như âm nhạc ở Châu Âu.

.

 

1. Nguyên tác

LA BELLE DAME SANS MERCI

By John Keats

 

Oh what can ail thee, knight-at-arms,

Alone and palely loitering?

The sedge has withered from the lake,

And no birds sing. 

 

Oh what can ail thee, knight-at-arms,

So haggard and so woe-begone?

The squirrel's granary is full,

And the harvest's done. 

 

I see a lily on thy brow,

With anguish moist and fever-dew,

And on thy cheeks a fading rose

Fast withereth too.

 

I met a lady in the meads,

Full beautiful - a faery's child,

Her hair was long, her foot was light,

And her eyes were wild. 

 

I made a garland for her head,

And bracelets too, and fragrant zone;

She looked at me as she did love,

And made sweet moan. 

 

I set her on my pacing steed,

And nothing else saw all day long,

For sidelong would she bend, and sing

A faery's song.

 

She found me roots of relish sweet,

And honey wild, and manna-dew,

And sure in language strange she said -

'I love thee true'. 

 

She took me to her elfin grot,

And there she wept and sighed full sore,

And there I shut her wild wild eyes

With kisses four. 

 

And there she lulled me asleep

And there I dreamed - Ah! woe betide! -

The latest dream I ever dreamt

On the cold hill side. 

 

I saw pale kings and princes too,

Pale warriors, death-pale were they all;

They cried - 'La Belle Dame sans Merci

Hath thee in thrall!' 

 

I saw their starved lips in the gloam,

With horrid warning gaped wide,

And I awoke and found me here,

On the cold hill's side. 

 

And this is why I sojourn here

Alone and palely loitering,

Though the sedge is withered from the lake,

And no birds sing.

 

1819

.

 

 

2. Phỏng dịch

MA NỮ ĐA TÌNH 

 

Hỡi tráng sĩ, chytện gì xảy đến

Đi lang thang tái mét, một mình?

Nơi bờ hồ cỏ lau héo úa

Không tiếng chim – vạn vật lặng thinh 

 

Hỡi tráng sĩ, chuyện gì xảy đến

Mà bơ phờ, còm cõi đau lòng?

Hang sóc nâu thức ăn trữ đủ

Và vụ mừa thu hoạch vừa xong

 

Trên vầng trán xanh xao, u ám

Phảng phất niềm giận dữ như sương

Nơi đôi má dần phai sắc thắm

Và rất nhanh mất hết vẻ hường. 

 

Tôi đã gặp nàng nơi đồng cỏ

Đẹp như tiên lạc lối trần ai

Tóc nàng dài, bàn chân thon nhỏ

Đôi mắt nàng hoang dã, liêu trai

 

Tôi kết tặng những vòng trang sức,

Thơm hương hoa vương miện đội đầu

Nàng nhìn tôi dường như ngây ngất

Cất tiếng kêu khe khẽ, ngọt ngào

 

Tôi đặt nàng lên lưng tuấn mã

Suốt ngày dài rong ruổi trên yên

Chỉ thấy mỗi dáng nghiêng, óng ả,

Và giọng nàng hát khúc thần tiên

 

Nàng cho tôi cội nguồn lạc thú

Mật ong rừng, cam lộ nguyên sinh

Trong ngôn ngữ lạ kỳ thổ lộ:

“Em yêu anh rất đỗi chân tình”

 

Nàng dẫn tôi vào hang cổ quái

Rồi đớn đau than khóc, thở dài

Tôi đã khép bờ mi hoang dại

Bằng nụ hôn nồng gã trẻ trai

 

Ở nơi đó nàng ru tôi ngủ

Toi đã mơ – Ô! Quá kinh hoàng! –

Giấc mơ cuối cùng tôi mơ thấy

Trên dốc sườn lạnh buốt gò hoang 

 

Những ông vua, những chàng hoàng tử

Những chiến binh hốc hác, xanh xao

Họ khóc rống: “Nàng là Ma nữ

Bắt ngươi làm nô lệ, ôi chao!"

 

Những đôi môi đói ăn thê thảm

Mở to mồm kinh hãi kêu toang

Tôi tỉnh giấc, biết mình còn sống

Trên dốc sườn lạnh buốt gò hoang 

 

Cũng vì thế nơi đây tôi tạm

Đi lang thang tái mét, một mình

Qua bờ hồ cỏ lau héo úa

Không tiếng chim – vạn vật lặng thinh.

 

30/6/2023