Bài thơ "Một Buổi Sáng Của Trẻ Mục Đồng" của Trần Đức Phổ là bức tranh sống động về cuộc sống thanh bình và giản dị nơi đồng quê Việt Nam. Tác giả đã khéo léo tái hiện hình ảnh trẻ mục đồng cùng đàn trâu bò giữa cảnh sắc tươi đẹp của buổi sáng làng quê, gợi lên những ký ức tuổi thơ trong trẻo và niềm khao khát tự do, hồn nhiên.
1. Bố cục bài thơBài thơ gồm 6 khổ, mỗi khổ 4 câu, diễn tả tuần tự các hoạt động của trẻ mục đồng và cảnh sắc đồng quê từ lúc sáng sớm đến khi kết thúc buổi chăn thả. Cấu trúc này không chỉ tạo sự mạch lạc mà còn dẫn dắt người đọc qua từng khoảnh khắc của cuộc sống làng quê.
2. Nội dung và ý nghĩaa. Cảnh sắc buổi sáng ở đồng quê (Khổ 1-2)
"Một sớm mai mặt trời vừa ló dạng
Lũ mục đồng í ới rủ rê nhau
Từ những nẻo đường lũ lượt bò trâu
Theo bầy trẻ dập dìu ra đồng áng"
Khổ thơ mở đầu tái hiện hình ảnh buổi sáng làng quê khi mặt trời vừa lên. Những đứa trẻ mục đồng í ới gọi nhau, đàn trâu bò nối đuôi nhau trên con đường quen thuộc ra đồng.
Cảnh sắc này không chỉ miêu tả cuộc sống lao động thường nhật mà còn gợi lên sự tươi vui, nhộn nhịp của làng quê. Các từ láy "í ới," "lũ lượt," "dập dìu" không chỉ làm giàu thêm chất nhạc cho bài thơ mà còn tạo cảm giác sống động, vui tươi.
"Tiếng trâu rống, tiếng nghé kêu hỗn loạn
Bụi tung mù con đường đất thân quen
Một bầy chim dáo dát vụt bay lên
Tiếng chó sủa râm ran chào ngày mới"
Tác giả miêu tả âm thanh đa dạng và sống động: tiếng trâu, nghé, chim chóc, chó sủa. Sự hỗn loạn của âm thanh và hình ảnh bụi tung mù trên con đường làng tạo nên bức tranh chân thực và thân thuộc của buổi sáng nơi thôn dã.
b. Hình ảnh trẻ mục đồng hồn nhiên (Khổ 3-4)"Thằng cu tí lưng trần không nón đội
Trên lưng trâu múa tít chiếc roi mây
Không ngừng hô ‘tá, dí’ giục cả bầy
Tung bốn vó phi nhanh như tuấn mã"
Khổ thơ thứ ba phác họa hình ảnh trẻ mục đồng đầy sức sống: lưng trần, roi mây trong tay, điều khiển bầy trâu phi nước đại. Các động từ mạnh "múa tít," "hô," "phi nhanh" làm nổi bật sự hoạt bát, năng động của trẻ mục đồng.
"Nép bên cửa những ngôi nhà mái rạ
Dăm bé con ngưỡng mộ ngó nhìn theo
Và trong lòng nao nức biết bao nhiêu
Mơ chóng lớn để làm thằng mục tử"
Hình ảnh những đứa trẻ nhỏ đứng bên cửa ngưỡng mộ bọn trẻ mục đồng trên lưng trâu gợi lên niềm khao khát tự do, sự ngưỡng mộ hồn nhiên của tuổi thơ. Những ước mơ giản dị, gần gũi làm nổi bật giá trị đời sống bình dị mà giàu ý nghĩa.
c. Khung cảnh cánh đồng xanh (Khổ 5-6)"Cánh đồng xanh bỗng rùng mình tỉnh ngủ
Đàn trâu bò hăm hở xoải đôi chân
Tìm những nơi cỏ tốt để mà ăn
Lũ mục đồng thi đua bày trận giả"
Cánh đồng xanh như nhân vật sống động, "rùng mình tỉnh ngủ" khi được đàn trâu bò đánh thức. Hình ảnh đàn trâu bò gặm cỏ, trẻ mục đồng vui đùa qua trò "bày trận giả" gợi lên khung cảnh thanh bình và niềm vui lao động nơi thôn quê.
"Buổi sáng ngày hè đồng quê êm ả
Trôi rất mau như mây trắng trên đầu
Bóng xoe tròn dưới những gót chân trâu
Đàn mục súc no nê về ngõ xóm."
Khổ thơ cuối miêu tả sự trôi qua nhanh chóng của buổi sáng ngày hè, như những đám mây trắng nhẹ nhàng lướt qua bầu trời. Hình ảnh "bóng xoe tròn dưới những gót chân trâu" là nét vẽ tinh tế, làm nổi bật sự dung dị, gần gũi của đời sống. Kết thúc bài thơ, đàn trâu bò "no nê về ngõ xóm," khép lại một buổi sáng yên bình và trọn vẹn.
3. Nghệ thuậta. Ngôn ngữ giàu hình ảnh và âm thanh
- Ngôn ngữ trong bài thơ giàu chất miêu tả, tái hiện chân thực cả hình ảnh lẫn âm thanh của làng quê.
- Từ láy được sử dụng tài tình: "í ới," "lũ lượt," "dập dìu," "dáo dát," tạo nhịp điệu sinh động và gần gũi.
b. Nhân hóa và so sánh
- Hình ảnh "cánh đồng xanh bỗng rùng mình tỉnh ngủ" là phép nhân hóa đặc sắc, làm cho cảnh vật thêm sống động.
- So sánh "Tung bốn vó phi nhanh như tuấn mã" làm nổi bật vẻ đẹp khỏe khoắn, oai phong của đàn trâu dưới sự điều khiển của trẻ mục đồng.
c. Tình cảm chân thành
- Giọng thơ nhẹ nhàng, trong trẻo, chất chứa tình cảm yêu mến và gắn bó sâu sắc với làng quê.
4. Ý nghĩa tổng thểBài thơ không chỉ là bức tranh đẹp đẽ về làng quê mà còn là lời ca ngợi sự hồn nhiên, tươi vui của tuổi thơ. Đồng thời, bài thơ khơi gợi trong lòng người đọc những ký ức đẹp về một thời tuổi thơ gắn bó với cánh đồng, đàn trâu, và những buổi sáng yên bình.
Tác phẩm mang giá trị nhân văn sâu sắc, nhắc nhở con người về ý nghĩa của sự giản dị, hài hòa với thiên nhiên, và trân trọng những khoảnh khắc bình dị trong cuộc sống.
.jpg)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.