Bình giảng bài thơ "Ngày Xưa Đi Học" của Trần Đức Phổ
Bài thơ "Ngày Xưa Đi Học" là một bức tranh hoài niệm đầy xúc cảm về những tháng ngày học trò ở miền quê nghèo, nơi tình bạn và những ước mơ thời thơ dại đã được nuôi dưỡng trong gian khó. Qua giọng thơ dung dị, giàu hình ảnh và cảm xúc, tác giả đã tái hiện sống động ký ức tuổi học trò, đồng thời gửi gắm thông điệp về giá trị của tình bạn, kỷ niệm và sự trưởng thành.
1. Bức tranh làng quê yên bình và khắc nghiệtKhổ thơ đầu mở ra hình ảnh làng quê ven biển Đông:
Làng quê tôi nằm bên bờ Đông Hải
Màu nước xanh tiếp giáp với chân trời
Không gian làng quê hiện lên đẹp và yên bình với màu xanh của nước biển và hình ảnh dòng sông Thoa "lượn lờ bao bọc lại." Nhưng ngay sau đó, tác giả nhắc đến "mùa lũ về như cồn cát chơi vơi," gợi lên những khó khăn, vất vả mà người dân quê phải đối mặt. Hình ảnh thiên nhiên vừa nên thơ, vừa khắc nghiệt này là bối cảnh nuôi dưỡng tuổi thơ của tác giả và bạn bè.
2. Kỷ niệm nghèo khó nhưng tràn đầy mộng mơLũ chúng tôi nhà nghèo năm bảy đứa
Sớm kết thân vì cùng học một trường
Tình bạn giữa những đứa trẻ nghèo nảy nở tự nhiên trong hoàn cảnh chung của sự thiếu thốn. Hình ảnh "sắn thay cơm từng bữa" gợi lên những ngày tháng khó khăn của thời bao cấp. Dù vậy, điều đáng trân quý là trong sự thiếu thốn ấy, "mộng lòng đầy ắp chuyện văn chương." Đây chính là sự đối lập đầy cảm động: cái nghèo về vật chất không thể ngăn cản sự giàu có của tâm hồn và trí tuệ.
3. Những kỷ niệm học trò tinh nghịch và hồn nhiênNhớ biết bao những tháng ngày Trung học
Trường huyện xa cuốc bộ mấy giờ liền
Hành trình "cuốc bộ mấy giờ liền" đến trường là biểu tượng cho sự cố gắng vượt khó. Tác giả không chỉ kể lại những vất vả mà còn khéo léo lồng ghép sự tinh nghịch và hồn nhiên của tuổi học trò qua hình ảnh "lũ con gái mỏi chân hay vờ khóc" và các chàng trai "xoắn xuýt đến động viên."
Những kỷ niệm ấy không chỉ khắc ghi trong lòng tác giả mà còn gợi lên cảm xúc đồng cảm nơi người đọc, đặc biệt với những ai từng trải qua thời áo trắng.
4. Tình bạn trong gian khóMùa mưa tới phải tìm nhà ở trọ
Năm ba thằng một nhóm sống lưu vong
Cuộc sống trọ học được ví như "lưu vong," vừa buồn vừa hài hước. Những ngày tháng ở trọ không tránh khỏi những xích mích nhỏ nhặt, như "rửa chén bát là cực hình gây gỗ." Tuy nhiên, ẩn sau sự "giận và thương cứ giằng xé nơi lòng" là tình bạn chân thành và sự sẻ chia, thứ đã trở thành nền tảng cho những kỷ niệm đẹp sau này.
5. Những cảm xúc thơ mộng thời niên thiếuĐêm không ngủ tập làm thơ luyến ái
Nghe mưa rơi thánh thót ngỡ ai đàn
Thời niên thiếu là thời của những mộng mơ và cảm xúc lãng mạn. Tác giả tái hiện lại những đêm khuya tập làm thơ, lắng nghe tiếng mưa mà ngỡ như "ai đàn," hay "vờ vịt thở than" dù chưa thực sự thất tình. Những hình ảnh này vừa ngây thơ, vừa đáng yêu, phản ánh một thời tuổi trẻ sống trọn vẹn với những rung động đầu đời.
6. Sự trưởng thành và hoài niệmRồi khôn lớn mỗi thằng đi một ngả
Kẻ chân trời, người góc bể mưu sinh
Cuộc sống cuốn mỗi người theo một hướng khác nhau, nhưng tình bạn và những kỷ niệm thời niên thiếu vẫn mãi là điểm tựa tinh thần. Ngày gặp lại, niềm vui sướng được "kể chuyện xưa nhắc mãi những ân tình" là minh chứng cho giá trị trường tồn của ký ức.
Cảm nhận chungBài thơ "Ngày Xưa Đi Học" không chỉ là một bài ca về tuổi học trò mà còn là lời tri ân đối với tình bạn, kỷ niệm và những giá trị tinh thần. Giọng thơ mộc mạc, gần gũi nhưng giàu cảm xúc đã khơi gợi nỗi nhớ quê hương và những ngày tháng hồn nhiên, vô tư.
Qua bài thơ, tác giả không chỉ tái hiện lại những ký ức đẹp mà còn gửi gắm thông điệp sâu sắc: dù cuộc sống có thay đổi thế nào, những giá trị của tình bạn và ký ức sẽ mãi là ngọn đèn soi sáng, là nơi để con người tìm về trong những phút giây lắng đọng của cuộc đời.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.