Bài 44 - Khất Tình

 

Khất Tình

 Trần Đức Phổ

Anh cũng muốn học đòi làm khất sĩ

Bước độc hành nửa trái đất tìm em

Không xiển dương điều gì ngoài chân lý:

Cả cuộc đời dành tri kỷ con tim

 

Dưới chân anh không cần hoa sen nở

Trên đầu anh chẳng thiết tán bồ đề

Anh chỉ mơ một chân trời nào đó

Em đang chờ nơi bóng rợp cành me

 

Hãy bố thí một chút tình dù nhỏ

Đủ cho anh sống nốt cuộc đời này

Chiếc bình bát là trái tim anh đó

Đợi cúng dường món duyên nợ tình say

 

Người khất thực vì những điều cao cả

Anh khất tình bởi mộng ước được yêu

Nếu kiếp này không là vàng là đá

Mong kiếp sau ô thước bắt nhịp kiều.

 

2.6.2024

 

Lời bình:

Bài thơ Khất Tình của Trần Đức Phổ thể hiện một tâm trạng đầy khát khao và mong muốn về tình yêu chân thành, qua hình ảnh người khất sĩ trong hành trình tìm kiếm tình yêu như một mục đích thiêng liêng, cao cả. Dưới đây là một số bình giảng chi tiết về bài thơ:

1. Hình ảnh người khất sĩ và hành trình tìm kiếm tình yêu
Mở đầu bài thơ, tác giả sử dụng hình ảnh người khất sĩ như một ẩn dụ để diễn tả khát khao tìm kiếm tình yêu. Người khất sĩ không đi xin cơm, mà đi "khất tình", điều này đã làm nổi bật chủ đề chính của bài thơ: một sự khát khao tình yêu, không phải vật chất hay danh lợi. Hình ảnh người khất sĩ cũng gợi lên sự thanh thản, tự do trong hành trình, nhưng không phải vì thế mà không có mục đích. Anh ta "bước độc hành nửa trái đất tìm em", điều này nói lên sự hy sinh và quyết tâm trong tình yêu, mong muốn tìm thấy một người tri kỷ để chia sẻ cuộc sống.

2. Sự từ bỏ mọi thứ để tìm kiếm chân lý tình yêu
Câu "Không xiển dương điều gì ngoài chân lý: / Cả cuộc đời dành tri kỷ con tim" cho thấy người khất sĩ không cần tìm kiếm những giá trị vật chất hay danh vọng, mà chỉ mong muốn tình yêu chân thật. "Tri kỷ" ở đây có thể hiểu là một người bạn tâm giao, một người có thể hiểu và chia sẻ cảm xúc, một người yêu thương thật lòng. Điều này nhấn mạnh quan điểm của tác giả về tình yêu như một giá trị thiêng liêng, vượt lên trên mọi thứ.

3. Hình ảnh những vật phẩm tâm linh và sự đơn giản của tình yêu
Trong các câu tiếp theo, tác giả sử dụng hình ảnh "hoa sen nở" và "tán bồ đề" — những hình ảnh liên quan đến Phật giáo — để nói rằng người khất sĩ không cần những thứ cao siêu, tôn thờ hay biểu trưng cho sự thanh tịnh. Điều anh ta cần chỉ là "một chân trời nào đó / Em đang chờ nơi bóng rợp cành me", là một tình yêu giản dị, bình dị nhưng đầy ý nghĩa. Cây me, với bóng mát và sự yên bình, có thể coi là biểu tượng cho một tình yêu chân thành, bình dị nhưng không kém phần sâu sắc.

4. Mong muốn tình yêu và sự hy sinh
Ở khổ thơ tiếp theo, người khất sĩ mượn hình ảnh chiếc bình bát — vật phẩm dùng để nhận sự bố thí của người khác — để biểu tượng cho trái tim anh. "Chiếc bình bát là trái tim anh đó / Đợi cúng dường món duyên nợ tình say" thể hiện mong muốn được trao tặng tình yêu, và đồng thời cũng là sự hy sinh, mở lòng đón nhận. "Duyên nợ tình say" không chỉ là sự mê đắm mà còn là sự gắn kết giữa hai con người, sự đồng điệu trong tình cảm.

5. Kiếp này và kiếp sau
Khổ cuối của bài thơ thể hiện một niềm tin vào sự luân hồi, kiếp sau, qua câu "Nếu kiếp này không là vàng là đá / Mong kiếp sau ô thước bắt nhịp kiều". "Ô thước" là một con chim trong truyền thuyết, gắn liền với việc nối duyên cho các cặp đôi. Tác giả hy vọng rằng nếu không tìm được tình yêu trong kiếp này, thì kiếp sau sẽ có cơ hội được "bắt nhịp kiều", nối lại mối duyên chưa trọn vẹn. Đây là một sự bày tỏ niềm tin vào tình yêu, với hi vọng rằng dù có phải trải qua bao nhiêu kiếp, tình yêu thật sự vẫn sẽ đến.

Tổng kết
Bài thơ Khất Tình của Trần Đức Phổ là một bài thơ mang đậm tính triết lý và cảm xúc. Qua hình ảnh người khất sĩ, tác giả khắc họa sự tìm kiếm tình yêu như một sứ mệnh thiêng liêng, đồng thời cũng thể hiện niềm tin vào một tình yêu vĩnh cửu, vượt lên trên mọi vật chất. Bài thơ không chỉ là sự khao khát tình yêu mà còn là sự hy sinh và kiên trì trong hành trình tìm kiếm tri kỷ, thể hiện quan điểm về tình yêu chân thành và sự gắn kết của con người với nhau.