Bài 01 - Thư Quê Nhà Cuối Năm

 

Thư Quê Nhà Cuối Năm

 Mẹ đã cúng tất niên rồi anh ạ!
Cây mai vàng nụ biếc sắp nở bông
Anh sao vẫn mịt mù nơi xứ lạ?
Chốn quê nghèo em mòn mỏi ngóng trông

Bên hàng xóm trẻ thơ cười lảnh lót
Mấy chàng trai đang cụng chén, hát hò
Chị chủ nhà miệng huyên thuyên không ngớt
Họ đoàn viên nên chẳng chút sầu lo

Em vừa mới trả lời con gái út
Ba hiện giờ đang công tác miền xa
Chắc Tết này ba sẽ không về được
Con hãy ngoan phụ giúp mẹ và bà

Thằng con lớn siêng năng lo quét dọn
Lau lư đèn sáng bóng tựa gương soi
Mâm ngũ quả nó đơm cao có ngọn
Hí hửng cười, “Chưa mua pháo, mẹ ơi!”

Bánh, kẹo, mứt...em đã làm đầy đủ
Mẹ vẫn hay nhắc nhở hỏi anh hoài
Chắc đêm nay đón Giao Thừa, không ngủ
Mẹ khấn cầu gia đạo vạn điều may.

29.1.2021 

.

Lời bình

Bài thơ “Thư quê nhà cuối năm” của tác giả là một bức tranh cảm xúc sâu sắc, thể hiện tâm trạng của một gia đình nơi quê nhà trong thời khắc cuối năm, khi người con xa quê không thể trở về. Tác phẩm vừa đậm chất tự sự, vừa gợi lên không khí đầm ấm của ngày Tết, nhưng đồng thời lại ẩn chứa nỗi nhớ nhung và chờ mong.1. Nội dung bài thơ

Bức tranh gia đình ngày cuối năm

Bài thơ mở đầu với hình ảnh mẹ đã chuẩn bị tất niên, cây mai vàng đã chớm nở:

Mẹ đã cúng tất niên rồi anh ạ!
Cây mai vàng nụ biếc sắp nở bông

Khung cảnh Tết quê được tái hiện qua những chi tiết quen thuộc: cây mai, mâm cỗ, và những đứa trẻ vui cười. Đây là một hình ảnh đặc trưng của ngày Tết Việt Nam, gợi lên không khí sum vầy, hạnh phúc. Tuy nhiên, bên trong không khí ấy là nỗi trống vắng khi người thân xa nhà.

Tâm trạng chờ đợi và nỗi nhớ người xa quê

Người vợ, người mẹ, và các con đều trông ngóng sự trở về của người cha:

Anh sao vẫn mịt mù nơi xứ lạ?
Chốn quê nghèo em mòn mỏi ngóng trông

Nỗi nhớ nhung được thể hiện qua hình ảnh người mẹ hỏi han, người vợ giải thích với các con, và đặc biệt là nỗi buồn không nói thành lời. Hình ảnh trẻ thơ vô tư trong tiếng cười, mâm ngũ quả được sắp đặt cẩn thận, và những công việc chuẩn bị Tết được miêu tả sống động, làm nổi bật sự trống trải khi thiếu bóng dáng người cha.

Tình cảm gia đình giản dị mà sâu sắc

Hình ảnh người mẹ khấn cầu trong đêm Giao thừa là một chi tiết đắt giá, khép lại bài thơ:

Mẹ khấn cầu gia đạo vạn điều may.

Đây không chỉ là lời cầu nguyện cho gia đình, mà còn là biểu tượng của sự gắn kết trong văn hóa Việt Nam. Tình cảm gia đình được bộc lộ qua những hành động nhỏ bé, như nhắc nhở, hỏi han, hay chăm lo việc nhà, tạo nên một không gian thấm đẫm sự yêu thương và hy vọng.

2. Nghệ thuật nổi bật

Ngôn ngữ mộc mạc, gần gũi

Ngôn ngữ bài thơ giản dị, đời thường, như lời tâm sự từ một bức thư quê gửi đến người thân ở xa. Sự chân thành và gần gũi này làm tăng tính thực tế và đồng cảm với người đọc.

Hình ảnh giàu tính biểu cảm

Các hình ảnh như cây mai vàng, mâm ngũ quả, trẻ con cười, mẹ khấn cầu đều rất quen thuộc trong đời sống người Việt, đặc biệt vào dịp Tết. Những hình ảnh này không chỉ tái hiện không khí Tết truyền thống, mà còn tạo nên sự đối lập giữa niềm vui đoàn viên và nỗi cô đơn, trống vắng.

Âm điệu nhẹ nhàng, sâu lắng

Nhịp thơ nhẹ nhàng, mang tính tự sự, rất phù hợp với nội dung tâm tình của bài thơ. Sự chậm rãi trong nhịp thơ làm nổi bật cảm xúc lắng đọng, khiến người đọc cảm nhận được nỗi buồn xen lẫn niềm hy vọng của gia đình.

3. Cảm nhận cá nhân

Bài thơ “Thư quê nhà cuối năm” là một tác phẩm giàu cảm xúc, gợi nhớ về giá trị truyền thống của ngày Tết Việt Nam. Tác giả không chỉ miêu tả không khí ngày Tết một cách chân thực, mà còn khéo léo lồng ghép tình cảm gia đình, nỗi nhớ nhung và sự hy vọng.

Đọc bài thơ, ta cảm nhận được sự ấm áp của tình thân, nhưng đồng thời cũng xót xa trước cảnh ly biệt. Đây là một tác phẩm giúp ta trân trọng hơn giá trị của đoàn viên và sự gắn bó trong gia đình, nhất là trong những thời khắc quan trọng như Tết Nguyên Đán.