Bài 24 - “Mùi Hương Mái Tóc”

 

Mùi Hương Mái Tóc

Tác giả: Trần Đức Phổ

Đêm vắng em trọc trằn càng thêm nhớ
Mùi tóc thơm là món thuốc an thần
Anh đã nghiện từ thời còn rất trẻ
Thuở chúng mình vừa tính chuyện trao thân

Tháng năm qua, tóc đổi thay dài ngắn
Cả sắc màu cũng chẳng được như xưa
Hết óng ả, mượt mềm, phơi gió nắng
Vẫn ủ hương bồ kết tự bao giò

Những sợi tóc như tơ lòng em đó
Quấn hồn anh chặt hơn những sợi thừng
Anh thua cuộc để có em làm vợ
Chẳng dại gì chạy trốn tấm tình chung

Những sợi tóc mảnh mai mà kỳ diệu
Mà ngọt ngào, mà quyến rũ lạ ghê
Anh chải, vuốt bao lần nên chợt hiểu
Tóc vợ hiền mầu nhiệm vạn bùa mê

Lúc vắng em, gối vẫn thơm mùi tóc
Áp mặt vào cảm nhận chút dư hương
Không yếu đuối mà rưng rưng muốn khóc
Em xa rồi biết có nhớ anh không?

28/12/2021 

.

Phân tích bài thơ “Mùi Hương Mái Tóc”

Bài thơ “Mùi Hương Mái Tóc” là một tác phẩm đầy cảm xúc, giàu chất trữ tình và biểu tượng. Qua bài thơ, tác giả gửi gắm nỗi nhớ nhung, tình yêu thương sâu sắc dành cho người vợ, đồng thời tôn vinh vẻ đẹp của sự gắn bó trong tình nghĩa vợ chồng. Những dòng thơ nhẹ nhàng, sâu lắng như lời tự sự đầy yêu thương, khiến người đọc cảm nhận được một tình yêu giản dị mà bền chặt.

1. Nội dung và ý nghĩa

Nỗi nhớ và sự gắn bó sâu sắc

Ngay từ khổ đầu, tác giả bộc lộ nỗi nhớ da diết trong sự trằn trọc của đêm vắng:

Đêm vắng em trọc trằn càng thêm nhớ
Mùi tóc thơm là món thuốc an thần

Mùi hương mái tóc của người vợ được ví như một "món thuốc an thần", mang ý nghĩa xoa dịu, nâng đỡ tinh thần. Hình ảnh này vừa gợi sự êm ái, bình yên, vừa nhấn mạnh tình cảm sâu đậm mà tác giả dành cho người bạn đời. Nỗi nhớ không chỉ là cảm giác, mà còn trở thành một trạng thái vật lý ám ảnh, khiến nhân vật trữ tình trằn trọc không yên.

Mái tóc – biểu tượng của tình yêu và thời gian

Tác giả đã dùng mái tóc như một biểu tượng xuyên suốt, để gợi nhớ những kỷ niệm xưa và tình cảm gắn bó:

Tháng năm qua, tóc đổi thay dài ngắn
Cả sắc màu cũng chẳng được như xưa

Thời gian làm thay đổi vẻ ngoài, nhưng “hương bồ kết” trong mái tóc vẫn giữ nguyên nét thân thuộc, như một biểu tượng của sự trường tồn trong tình yêu. Điều này phản ánh sự trân trọng của nhân vật trữ tình đối với những giá trị không thay đổi qua năm tháng, nhất là tình nghĩa vợ chồng.

Sự hòa quyện giữa tình yêu và sự tôn thờ

Tình yêu trong bài thơ không chỉ là cảm xúc, mà còn là sự gắn bó sâu sắc và tôn thờ:

Những sợi tóc như tơ lòng em đó
Quấn hồn anh chặt hơn những sợi thừng

Tác giả sử dụng hình ảnh “tơ lòng” và “sợi thừng” để diễn tả sức mạnh của tình yêu. Mái tóc, tưởng chừng mỏng manh, lại là sợi dây bền chặt gắn kết hai tâm hồn. Nhân vật trữ tình chấp nhận “thua cuộc” trước tình yêu của người vợ, bởi đó là một sự thất bại ngọt ngào và hạnh phúc.

2. Nghệ thuật nổi bật

Ngôn ngữ giản dị, giàu biểu tượng

Bài thơ sử dụng ngôn ngữ gần gũi, chân thành nhưng vẫn rất giàu hình tượng. Mái tóc – một chi tiết quen thuộc trong đời sống, được nâng lên thành biểu tượng của tình yêu, ký ức, và sự gắn bó vợ chồng.

Nhịp thơ nhẹ nhàng, sâu lắng

Nhịp thơ êm đềm như lời thủ thỉ tâm tình, phù hợp với nội dung trữ tình sâu lắng. Điều này giúp bài thơ dễ dàng đi vào lòng người đọc, gợi cảm giác gần gũi và đồng cảm.

Sử dụng hình ảnh quen thuộc để gợi cảm xúc

• “Mùi tóc thơm”: Một hình ảnh xúc giác và khứu giác, gợi lên sự gần gũi, thân thuộc.
• “Tơ lòng,” “sợi thừng”: Biểu tượng cho tình yêu mỏng manh nhưng bền chặt.
• “Hương bồ kết”: Một chi tiết gợi nhớ nét truyền thống, dung dị của người phụ nữ Việt Nam.

3. Cảm nhận cá nhân

“Mùi Hương Mái Tóc” không chỉ là một bài thơ tình, mà còn là một bài ca tôn vinh những giá trị bình dị trong tình yêu vợ chồng. Tác giả đã khéo léo sử dụng hình ảnh mái tóc để gợi lên không chỉ vẻ đẹp bên ngoài, mà còn là nét đẹp tâm hồn, là sợi dây vô hình gắn kết hai con người qua thời gian và biến cố.

Điều khiến bài thơ đặc biệt là sự giản dị trong cách thể hiện cảm xúc. Không cần những lời lẽ hoa mỹ, tác giả đã chạm đến trái tim người đọc bằng sự chân thành và nỗi nhớ đầy day dứt. Đây là một bài thơ khiến ta trân trọng hơn những khoảnh khắc bên cạnh người mình yêu thương, và nhận ra giá trị bền bỉ của tình yêu vượt qua mọi thay đổi của thời gian.