Bài 04 - Mùi Tháng Giêng

 

Mùi Tháng Giêng

 Tác giả: Trần Đức Phổ

Mưa tháng Giêng dịu dàng con gái
Không nặng sầu, lãng mạn vô tư
Người tháng Giêng an vui, tự tại
Chúc tụng nhau niềm nở, hiền từ

Gió tháng Giêng thơm mùi hoa nở
Em tháng Giêng tóc vấn đuôi gà
Mùa lễ hội áo màu xanh, đỏ
Đường đông vui mỗi bước em qua

Nắng tháng Giêng ngát hương kẹo mứt
Trời tháng Giêng xanh tít tầng cao
Gái tháng Giêng điệu đà, tha thướt
Trai tháng Giêng thầm thĩ ngọt ngào

Vạn vật tháng Giêng bừng đổi sắc
Điêu tàn phút chốc hóa thanh tân
Cỏ cây hớn hở phô màu biếc
Sông suối tuôn trào sức vóc xuân

Ôi, rực rỡ tháng Giêng kiều mỵ!
Mỗi khắc thời mầu nhiệm, mê tơi
Lũ chim chóc hóa thành thi sĩ
Ngâm vang vang tình khúc yêu đời!

29.12.2020 

Lời bình:

“Mùi Tháng Giêng” của Trần Đức Phổ là một bài thơ tràn đầy cảm xúc lãng mạn, tái hiện vẻ đẹp đặc trưng của tháng Giêng – tháng mở đầu của mùa xuân, của niềm vui và khởi đầu mới. Tác giả không chỉ miêu tả tháng Giêng qua thiên nhiên mà còn khắc họa tháng Giêng trong lòng người, làm nổi bật sự gắn kết sâu sắc giữa con người và đất trời.

1. Tháng Giêng dịu dàng, lãng mạn như một cô gái trẻ

Ngay từ những câu thơ đầu, tác giả nhân cách hóa tháng Giêng, biến nó thành một nhân vật nữ duyên dáng, trẻ trung:

Mưa tháng Giêng dịu dàng con gái
Không nặng sầu, lãng mạn vô tư

Cách miêu tả “dịu dàng con gái”, “không nặng sầu” gợi lên hình ảnh tháng Giêng như một cô gái trẻ trung, phóng khoáng, mang đến niềm vui và sự nhẹ nhàng cho con người. Bằng cách sử dụng những từ ngữ như “lãng mạn vô tư,” tác giả đã tạo nên một cảm giác tươi mới, thanh thản, phù hợp với không khí đầu xuân.

2. Vẻ đẹp thiên nhiên và lễ hội tháng Giêng

Thiên nhiên tháng Giêng hiện lên qua những hình ảnh sống động, tươi sáng:

Gió tháng Giêng thơm mùi hoa nở
Em tháng Giêng tóc vấn đuôi gà

Hương thơm của hoa nở, màu sắc rực rỡ của áo lễ hội, hay mái tóc vấn đuôi gà của người con gái vùng quê đều làm bật lên không khí vui tươi và truyền thống của mùa lễ hội. Hình ảnh đường phố đông vui với áo xanh, đỏ và bước chân em lướt qua không chỉ tả thực mà còn gợi cảm giác hân hoan lan tỏa khắp không gian.

3. Con người tháng Giêng: Điệu đà và tràn đầy sức sống

Người trai, gái tháng Giêng hiện lên qua những nét tính cách và phong thái đặc trưng:

Gái tháng Giêng điệu đà, tha thướt
Trai tháng Giêng thầm thĩ ngọt ngào

Tác giả không chỉ miêu tả hình thức mà còn khắc họa tính cách: sự dịu dàng, điệu đà của người con gái, và sự chân thành, ngọt ngào của người con trai. Những nét vẽ ấy phản ánh tinh thần phóng khoáng, tràn đầy sức sống của con người trong tiết xuân, khi cả thiên nhiên và lòng người đều rộn ràng trước những khởi đầu mới.

4. Sự hồi sinh và kỳ diệu của tháng Giêng

Tháng Giêng không chỉ là thời gian đầu xuân mà còn là biểu tượng của sự tái sinh và đổi mới:

Vạn vật tháng Giêng bừng đổi sắc
Điêu tàn phút chốc hóa thanh tân

Hình ảnh “điêu tàn phút chốc hóa thanh tân” cho thấy sức sống mạnh mẽ của mùa xuân, khi vạn vật như được khoác lên mình chiếc áo mới. Đất trời, cây cỏ và cả dòng sông cũng trở nên tươi trẻ, mạnh mẽ, tràn đầy sinh khí.

5. Tháng Giêng – nguồn cảm hứng bất tận

Kết bài thơ, tác giả đưa tháng Giêng lên tầm cao của sự cảm hứng thi ca:

Lũ chim chóc hóa thành thi sĩ
Ngâm vang vang tình khúc yêu đời!

Tháng Giêng không chỉ là thời gian của mùa xuân mà còn là nguồn cảm hứng vô tận, nơi con người, thiên nhiên và cả loài chim đều trở thành thi sĩ, hòa nhịp trong bản tình ca yêu đời.

6. Nghệ thuật biểu đạt

• Nhân cách hóa và so sánh: Tác giả nhân cách hóa tháng Giêng như một cô gái duyên dáng, trẻ trung, giúp tháng Giêng trở nên sống động và gần gũi hơn.
• Ngôn từ giàu hình ảnh, âm thanh và mùi vị: Bài thơ khắc họa tháng Giêng qua nhiều giác quan – từ mùi hương hoa nở, âm thanh rộn ràng của lễ hội, đến sắc màu rực rỡ của thiên nhiên.
• Nhịp điệu thơ nhẹ nhàng, uyển chuyển: Nhịp thơ đều đặn, gieo vần tự nhiên, phù hợp với không khí vui tươi, êm dịu của mùa xuân.

7. Cảm nhận

Bài thơ “Mùi Tháng Giêng” không chỉ là bức tranh tả cảnh mà còn là bản hòa ca đầy cảm xúc về tháng Giêng – thời gian đẹp nhất của năm. Qua từng câu thơ, người đọc như cảm nhận được hương thơm của hoa, tiếng cười nói rộn ràng, và cả niềm hân hoan trong lòng người khi xuân về.

Tác phẩm mang lại cho ta một cảm giác yên bình, hạnh phúc và tràn đầy hy vọng, giúp ta trân trọng hơn những khoảnh khắc đẹp đẽ, ý nghĩa của mùa xuân và của cuộc đời. “Mùi Tháng Giêng” là bài thơ nhẹ nhàng nhưng để lại ấn tượng sâu sắc về mùa xuân, về tình yêu cuộc sống.