Bài 8 - Mộ Gió

Mộ Gió

Nếu có ai chưa từng đi biển
Chưa biết đại dương quá hãi hùng
Sóng đã bao lần quen nuốt chửng
Con người sản vật, chẳng bao dung?

Anh đã có ghé về Quảng Ngãi
Dự lễ Khao lề thế lính chưa?
Để cảm nhận bi hùng thuở ấy
Trai tráng ra khơi giữ cõi bờ.

Chị đã hẳn từng nghe Mộ gió
Khóc người ra đảo mãi chưa về
Thấu cảm tang thương mùa giông tố
Xót lòng thiếu phụ ngóng chờ ghe!

Em có thấy dã tràng se cát?
Không phải tìm viên ngọc rắn đâu!
Chúng lấp biển cho đàn trẻ dại
Tìm xác cha dưới đáy biển sâu!

Những đụn cát vun lên thành mộ
Dù linh hồn tìm thấy hay không
Cũng nhang khói, hoa, đèn tế tụng
Cho hồn oan, kẻ sống an lòng!

Mar. 14, 2021 

 

 

Bài thơ "Mộ Gió" của tác giả thể hiện nỗi xót xa, bi thương nhưng cũng đầy tự hào trước sự hy sinh của những con người nơi biển cả, đặc biệt là vùng Quảng Ngãi – nơi gắn liền với lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa và những câu chuyện về mộ gió. Tác phẩm không chỉ là lời tri ân với người đã khuất mà còn gợi lên nỗi đau, tình yêu quê hương và tinh thần bảo vệ chủ quyền dân tộc.

1. Tính chất hiểm nguy của biển cả

Mở đầu bài thơ, tác giả nhắc đến sự khắc nghiệt của biển cả, nơi mang vẻ đẹp hùng vĩ nhưng cũng tiềm tàng sức mạnh hủy diệt:

Sóng đã bao lần quen nuốt chửng
Con người sản vật, chẳng bao dung?

Biển không chỉ là nguồn sống, nơi mưu sinh, mà còn là nơi gieo rắc hiểm họa. Từ bao đời, những con sóng dữ dội đã cuốn trôi sinh mạng của bao người, để lại nỗi đau không gì bù đắp cho những người ở lại.

2. Lễ Khao lề thế lính và tinh thần giữ gìn chủ quyền

Tác giả dẫn dắt người đọc về với Quảng Ngãi – nơi diễn ra lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa, một nghi lễ độc đáo, bi tráng gắn liền với lịch sử bảo vệ chủ quyền:

Trai tráng ra khơi giữ cõi bờ.

Lễ Khao lề không chỉ là nghi thức tâm linh mà còn là biểu tượng cho tinh thần quả cảm, lòng yêu nước của những chàng trai trẻ sẵn sàng hy sinh để bảo vệ vùng biển đảo quê hương. Tác giả khơi dậy niềm tự hào dân tộc, đồng thời gợi lên nỗi cảm thương cho những số phận mãi nằm lại nơi đại dương.

3. Hình ảnh mộ gió và nỗi đau tang tóc

Hình ảnh "mộ gió" – những ngôi mộ không xác – là biểu tượng đầy ám ảnh của bài thơ:

Khóc người ra đảo mãi chưa về
Thấu cảm tang thương mùa giông tố.

Những ngôi mộ này không chỉ tượng trưng cho sự mất mát của những người ra đi mà còn là biểu hiện của nỗi đau, sự chờ đợi khắc khoải của những người ở lại, đặc biệt là những người phụ nữ mòn mỏi ngóng trông. Hình ảnh "thiếu phụ ngóng chờ ghe" chạm đến trái tim người đọc, thể hiện nỗi bi ai sâu sắc của những gia đình mất đi người thân nơi biển cả.

4. Sự hy sinh lặng thầm và ý nghĩa của "mộ gió"

Tác giả liên hệ hình ảnh dã tràng – biểu tượng của sự nhẫn nhịn, bền bỉ – với nỗi đau của những đứa trẻ mồ côi, tìm kiếm cha nơi biển cả:

Chúng lấp biển cho đàn trẻ dại
Tìm xác cha dưới đáy biển sâu!

Dù những ngôi mộ chỉ là biểu tượng, không chứa đựng thi thể của người đã khuất, nhưng vẫn mang ý nghĩa thiêng liêng. Hương khói, hoa, đèn dâng lên không chỉ để cầu siêu cho linh hồn mà còn là cách giúp những người sống giữ vững niềm tin, xoa dịu nỗi đau:

Dù linh hồn tìm thấy hay không
Cũng nhang khói, hoa, đèn tế tụng.

5. Ý nghĩa nhân văn và thông điệp của bài thơ

Bài thơ không chỉ nói về nỗi đau và sự hy sinh, mà còn mang thông điệp lớn lao về tinh thần đoàn kết, sự tri ân và lòng biết ơn. Hình ảnh “mộ gió” tượng trưng cho tình người, cho trách nhiệm của thế hệ hôm nay đối với những người đã hy sinh. Đồng thời, bài thơ nhắc nhở chúng ta về giá trị của cuộc sống và lòng biết ơn đối với biển cả, nơi vừa mang lại sự sống, vừa chứa đựng những mất mát vô tận.

Kết luận

"Mộ Gió" là một tác phẩm thấm đẫm cảm xúc, giàu tính nhân văn. Bài thơ không chỉ khắc họa nỗi đau, sự hy sinh của những người dân biển mà còn là lời nhắc nhở về tinh thần dân tộc, lòng biết ơn và trách nhiệm của con người đối với những giá trị thiêng liêng của quê hương. Qua những câu thơ đầy hình ảnh và cảm xúc, tác giả đã truyền tải sâu sắc tình yêu quê hương, niềm tự hào và lòng kính trọng với những người đã ngã xuống vì biển đảo.